Kontrast fazowy - jak odpalic?

Jestem poczatkującym mikroskopowiczem i dopiero w tempie kwadratowym odkrywam uroki roznych technik mikroskopowych. Bardzo prosze o pomoc kogos kto mial do czynienia z instalacją kontrastu fazowego na mikroskopie biologicznym.

Znalzalam u mnie w laboratorium pudelko z kontrastem fazowym do PZO, wiec cichutko wymontowalam z mikroskopu kierowniczki (a musze dodac ze raczej mamy mloda kadre i nikt nie pamieta skad mamy ten kontrast, a tym bardziej jak nim sie poslugiwac) kondensor i wsadzilam tam ten rozbudowany z kontrastem. Cale szczescie ze mikroskop pracuje na tym oczku kondensora w ustawieniu 0, bo inaczej mialabym sie z pyszna. No ale nie moge ustawic ostrosci na ustawieniach z kontrastem. W pudelku byly obiektywy, i oczywiscie probowalam odpowiednie konfiguracje: tj. obiektyw 40 i ustawienie pierscienia przy kondensorze na 40 i nic nie widac.

W pudelku byl jeszcze okular, ale po jego zalozeniu tez byl problem.

Albo ja czegos nie wiem, albo ten kondensor z kontrastem jest rozregulowany, albo nie powinno sie go zakladac do tego biolara

Pomozcie bo strasznie chce zobaczyc czy ta technika wspomoze nas w czyms w laboratorium.

Jesli to w czyms pomoze to obiektywy maja zolte paski i sa strasznie malutkie w porownaniu do tych "normalnych"

ELA

Z przyjemnością pomogę uruchomić kontrast ale potrzebował bym upewnić się z jakim typem mikroskopu PZO mamy doczynienia - może fotka?

Jesteś pewna że to Biolar?

Jeszcze czy na pudełku, lub w pudełu jest jakiś napis, karteczka z symbolem tego zestawu? Są różne typy konstrastu fazowego. Choć przy ustawianiu nie ma to większego znaczenia (jedynie obraz będzie miał inny układ jasny-ciemny).

Niepokoi mnie trochę informacja o rozmiarze obiektywów. Generalnie powinny być rozmiarowo niemal identyczne.

Przydałoby się foto pokazujące te obiektywy.

Sprawdz jeszcze czy patrząc w "od góry" w wykręcony obiektyw widać szary pierścień lub pierścienie przykrywające część świetła obiektywu.

Ustawienie kontrastu fazowego jest proste i wydaje się mi na 95% ze na Twoim zestwie się uda. Jak się raz zrobi, to następne razy się robi automatycznie "myk myk".

Ten okular w pudełku służy do czegoś innego - napiszę później do czego, jak już dojdziemy do ustawiania mikroskopu do obserwacji.

No, nie jestem pewna ze to biolar, a nic za cholere nie jest na nim napisane. Ale w domu mam studara u-220 i jest sporo inny. Ten w pracy ma przesuw stolika po prawej stronie (i po skosie ustawiona galka jest), pozatym ten w pracy jest zaslany z zewnetrznego transformatorka, a moj ma wszystko wbudowane i pokretelko na podstawie. Przesuw pionowy kondensora jest po lewej w laboratorium, a u mnie po prawej. Chetnie zrobie fotkę po swiętach, rowniez tego nieszczesnego zestawu (teraz nie pamietam co na nim jest napisane). Pamietam tylko ze sa mniejsze i ze maja zolte paski te obiektywy, no i oczywscie opis ph.

A jakby sie udalo w laboratorium, to w tym moim domowym studarze tez pojdzie?

Dzięki Marku za pomoc, i zglaszam sie z konkretniejszymi zdjeciami po swietach.

ELA

Na studarze nie pojdzie (chyba? na 95%) bo pierwszy krok to ustawienie oświetlenia wg. Koehlera a tego na Studarze się nie da zrobić.

Potem trzeba wycentrować wzajemnie piercienie fazowe w kondensorze wględem tych w obiektywie. I gotowe.

To w skrócie.

Szczegółowo to pomogę na każdym etapie.

Upewnienie się co do typu mikroskopu pomoże w dalszych wyjaśnieniach.

Biolar ma przesłonę polową - wygląda tak:

grzyby.pl

Czy dasz radę samodzielnie ustawić oświetlenie wg. Koehlera

grzyby.pl

- robisz to z kondesorem fazowym ze zmieniaczem na "0" i oczywiście na obiektywie x10

- jeśli nie uda się ci zobaczyć preparatu, to będziemy się martwić - może to oznaczać, że te obiektywy są do starszej produkcji PZO o mniejszej odległości parfokalnej

- jeśli będziesz miała jakieś inne problemy z ustawianiem oświetlenia to napisz - pomogę

- w kroku trzecim na podanej wyżej stronie używasz tego "dziwnego okularu" jest to tzw. mikroskop pomocniczy z zestawu kontrastu fazowego - obserwujesz nim w wygodny sposób źrenicę wyjściową obiektuwu - jest to opisane na powyzej podanej stronie, nie wiem na ile jasno - tak że pytaj śmiało

(wiadomość edytowana przez Marek 06. kwietnia. 2007)

tak zdecydowanie w laboratorium mam biolara. Jednak w moim domowym studarze, wokół portu swietlnego jest pierścień, który steruje przysłoną na tymże porcie - znaczy mam przyslonę polową???

Twoje artykuły są super (czytalam juz wczesniej co mi wpadlo w rece) i sprobuje samodzielnie ustawić to oswietlenie w laboratorium. Dobrze zrozumialam, ze mam to zrobic najpierw na pozycji 0, a potem juz na kontraście? Tzn centrowanie tych pierscieni fazowych (kondensora i obiektywu) wg metody Kohlera, tzn tylko ten 3 krok z twojego artykulu?

Mikroskop pomocniczy po przeczytaniu artykulu nie pozozstawia juz zadnych watpliwosci co z nim trzeba zrobic.

Znaczy do dzieła (dopiero w piatek bede w laboratorium:-), ale odkąd kupilam studara i mst 132 nie musze tam byc za czesto:-)

pozdrawiam, dzięki, odezwe sie po odwiedzianach w laboratorium (sfotografuje ci ten zestaw)

ELA

jak się uda w studarze zobaczyć w okularach obraz przymkniętej przysłony polowej (po ustawieniu ostrego obrazu preparatu, podnosisz/opuszczasz kondensor na taką wysokość aby w polu widzenia było widać ostro krawędź przysłony polowej) to znaczy że się da w Twoim studarze

w tych studarach ktore mialem w ręku nie było takiej możliwości

jeżeli dla danego obiektywu ustawisz oświetlenie w systemie Koehlera to jest ono już ustawione dla danego obiektywu (przekręcenie pierścieni fazowych w kondensorze go nie psuje)

wycentruj obraz przysłony polowej pokrętłami XY centrowania kondesora

(w studarze o ile pamiętam nie ma centrowania kondensora)

po ustawieniu oświetlenia wg. Koehlara

jak zaglądniesz w tubus okularu (przez mikroskop pomocniczy lub gołym okiem, to zobaczysz pierścienie fazowe z obiektywu, a jak w kondensorze przekręcisz na odpowiedni pierścień fazowy kondensora to jego obraz tez zobaczysz

pokrętłami centrującymi (to powinny być takie otworki ze sprzęgiełkiem i wyjmowany kluczyk w zestawie do ich pokręcania) przy dysku zmieniacza pierścieni fazowych kondesora centrujesz ich obraz względem obrazu pierścieni fazowych obiektywu :)

jak są wycentrowane to masz wtedy maksymalny/optymalny kontrast fazowy

gdy pierścienie są zdecentrowane to kontrast jest słabszy (więcej światła rozproszonego itd.)

trochę to skomplikowane w czytaniu, w robieniu proste, jak się już ze trzy razy ustawi

oświetlenie wg. Koehlera ustawia się zawsze dla konkretnego obiektywu od x10 w górę, po zmianie obiektywu potrzebna jest zwykle tylko drobna korekta:

przy zmianie powiększeń w górę koryguje się

- zmniejsza się światło przysłony polowej

- nieznacznie zmienia się wysokość kondesora (aby obraz przysłony polowej był ostry)

- powiększa się światło przysłony aperturowej

- ewentualnie poprawia centrowanie i ustawienie żarnika żarówki (nie ma to większego znaczenia o ile jest wycentrowany żarnik)

przy zmienie powiększeń na mniejsze jest odwrotnie - zwiększa się przysłonę polową, zmniejsza aperturową

dla obiektywów o powiększeniu mniejszym niż x10 w opisany wyżej sposób oświetlenia wg. Koehlara się nie ustawia, ale to już inna bajka

Marek ja chyba mam hybryde w domku: stulara, hehe

Wyglada na to ze mam korpus od studara, ale mam przyslone polową i mam mozliwość centrowania kondensora (bo rozumiem ze do tego sa te dwie srubki odstające na boki z kondensora). Jestem happy jak nigdy, dzięki.

ELA

Bylam dzisiaj calkiem przypadkiem w laboratorium, (nie bardzo mialam czas cos ustawiac) ale zobaczylam ten zestaw:

napisane jest kontrast fazowy ujemny do mikroskopu MB15 (to chyba odpada co?)

Teraz dopiero to wylukalam...

Oprócz tego w spisie bardzo dziwnie ujete są obiektywy:

Ob3PhA

Ob201PhA

Ob5PhA

Ob8PhA

Aha i na obiektywach zaraz za powiekszeniem sa takie liczby (takie same jak na normalnych obiektywach, oprócz setki):

10/0, 24

20/0, 4

40/0, 65

100/1, 2

To w piatek poprobuje z tym oswietleniem wg Kohlera ale nie wiem w takim razie czy cos bedzie z tego.

Aha, walczylam z tym kohlerem u siebie w domu i jest strasznie duza korekta do zrobienia pomiedzu 10 a 40x potem mam juz tylko setke. Z czego to moze wynikac? i czy nie lepiej zrobic sobie jakies ustawienie "po środku" - bo teraz mam wrazenie ze sobie niezle rozregulowalam, zwlaszcza setke (bo ta to ciezko ustawic, gdyz nie widac calej przyslony polowej, nawet jak ja na maksa zmniejsze)

obiektywy są opisane jak należy

jest tylko jedna wątpliwość, jak pisałem wcześniej:

"- jeśli nie uda się ci zobaczyć preparatu [to jest ustawić ostrego obrazu preparatu, z tymi obiektywami, w Twoim laboratoryjnym mikroskopie lub domowym, z kondesorem na "0" lub na zwykłym kondensorze], to będziemy się martwić - może to oznaczać, że te obiektywy są do starszej produkcji [mikroskopów] PZO o mniejszej odległości parfokalnej"

innymi słowy zobacz czy da się używać tych obiektywów w Twoim mikroskopie tak jak zwykłych obiektywów których używasz

w obiektywach o mniejsze odległości parfokalnej odległość od osady obiektywu do preparatu jest na tyle mała że w Biolarze nie dasz rady podnieść wystarczająco wysoko stolika przemiotowego

i po ptokach: (

co do kohlera

istotnie korekta pomiedzy 10 a 40 jest duża bo różnica wielkości apertury i pola widzenia jest też duża

jak ustawisz Koehlara na 40 to po przejściu na setkę (użytą z imersją!) da się zobaczyć krawędz przysłony polowej ale nie będzie ona idealnie ostra - kwestia aberacji kondensora, poza tym łatwo zgubić jej obraz już przy niewielkim ruchu kondensorem

generalnie nie frustruj sie narazie ustawianiem Koehlara na setce

jak bedziesz miala wprawe na 10-tce i 40-tce to setka przyjdzie automatycznie

Marek, miałeś rację, te obiektywy są do starszych mikroskopow, nie dalo sie ustawic ostrosci,:- (

Ale dzięki za wsparcie.

No i sporo nowego sie przy okazji nauczylam.

Pozdrawiam

ELA

Nabyłem ostatnio użądzenie kontrastu fazowego ujemnego KFF2 PZO bardzo chciałbym z niego korzystać ale mam problem z wycentrowaniem pierścieni fazowych. Nawet niewiem jak ma to wyglądać gdy zajrzy się do środka po wyjęciu okularu. Błagam o parę praktycznych rad, jak sie do tego zabrać i na co zwracać uwagę. Będę bardzo wdzięczny!!!

Olek

Parę postów wyżej podałem linki do ustawienia oświetlenia wg. Koehlera.

Gdy to zrobisz, to gdy zajrzysz, to zobaczysz co trzeba tj. pierścienie z KFF2 i z obiektywu (czy masz obiektywy do kontrastu w komplecie z KFF2?).

Ich wzajemne centrowanie to kwestia przesuwania pierścieni z KFF2 przy pomocy dwóch pokręteł w tym urządzeniu.

Mam kompletne użądzenie. Wszystko sie udało, niemam problemów z ustawieniem oświetlenia wg. Koehlera. Nurtuje mnie jednak pewna kwestia, czy gdy się ustawi uządzenie na "0" a obiektyw 10x to ma być widac efekt kontrastu faz? Ja widzę fioletowe tło na którym są jasnoswiecące na złoto-żułto komórki z dobrze widocznymi jądrami i konturami. Efekt się powtarza w kofiguracjach: zmieniacz"10" obiektyw 20x, zcz."20" ob. 40x, zcz."40" ob. 100x. Jest jeszcze opcja zmieniacza na "100". Wydaje mi się że coś robię źle, bo naturalnym się wydaje że, to powinno działać w konfigurajach jak: zcz."20" ob. 20 itd. Marku czy możesz mi to wyjaśnić.

liczba na zmieniaczu w kondensorze i powiekszenie na obiektywie musi byc takie samo (10-10, 20-20, itd.) - a pierscienie ze zmieniacza i z obiektywu obserwowane w źrenicy wyjściowej obiektywu muszą być wzajemnie wycentrowane tj. musza pokrywać się, wtedy efekt kontrastu fazowego jest najdobitniejszy

przy ustawieniu zmieniacza na 0 masz normalny kondesor i z każdym obiektywem warunki obserwacji jak w normalnym jasnym polu bez kontrastu fazowego

Oczywiście jest jak piszesz to ja źle patrzyłem na oznakowanie zmieńiacza. Więc wszystko dziwła jak nalerzy. Bardzo dziekuję za pomoc!!!

Proszę jeszcze o wskazówkę jak posługiwać się mikroskopem pomocniczym, niby proste użądzenie ale niepotrafię dojrzeć za jego pomocą pierscieni fazowych a chciałbym je jaknajprecyzyjniej wycentrować. Gołym okiem niema problemu jedynie przy obiektywie 100x mało widać. Dlatego chciałbym się dowiedzieć co trzeba zrobić żeby wykorzystać możliwości mikroskopu pomocniczego.

Pod już wcześniej wpomnianym przeze mnie linkiem do artykułu o ustawianiu oświetlenia wg. Koehlera

grzyby.pl

jest rozdzialik "Metody obserwacji źrenicy wyjściowej obiektywu"

a w nim akapit o używaniu mikroskopu pomocniczego.

Cześć!

mam pytanie jeszcze a'propos ustawienia wg Koheler'a. Pracuję na Biolarze z kondensorem Abbego (na poczatek obiektyw x10). Wydaje mi się, że już wszystko ustawiłem zgodnie ze instrukcją (widze ostry żarnik w źrenicy obiektywu oraz krawędź przysłony aperturowej kondensora, dodatkowo na powierzchni przysłony irysowej kondensora patrząc od dołu udało mi sie ustawić ostry obraz żarnika. przysłona polowa otwarta nie za mocno i wycentrowana). Gdy zabieram sie do właściwej obserwacji preparatu to w tle obserwowanego obiektu zamaiast jednolitego jasnego pola widzę żarnik. Czy tak ma być? obraz żarnika znika gdy włączam w układ zmatowioną soczewke kondensora (ale jak wynika z opisu nie należy tego robić bo - tu cytat: "niszczy to prawidłowe ustawienia tego systemu"). z góry dziekuję za wszystkie sugestie.

tak jak piszę wyżej "dla obiektywów o powiększeniu mniejszym niż x10 w opisany wyżej sposób oświetlenia wg. Koehlara się nie ustawia, ale to już inna bajka"

obiektyw 10x jest powiedzmy tak na granicy kiedy ustawianie wg. Koehlera wg. opisanej procedury ma jeszcze sens, przy słabszych powiększeniach należy stosować inny kondesor i inaczej ustawiać

na 10x przy ustawieniu wg. Koehlara wg. opisanej procedury widzisz nie tyle wyraźny żarnik co jego zarys w postaci różnic jasności wynikających z tego że obraz żarnika nie wypełnia równomiernie źrednicy wyjściowej obiektywu

np. na tym zdjęciu robionym pod x10 tę nierównomierność oświetlenie pola widzenia widać

grzyby.pl

przy obserwacji ocznej różnice jasności są o wiele subtelniejsze, powyższe zdjęcie ma b. silnie podbity kontrast poodczas obróbki

ta nierównomierność wynika po części z kształtu żarnika - jest spiralny - widzisz zwoje od przodu i od tylu i czasem luki między zwojami (tu pomaga obrócenie oprawy żarówki w jej osi tak aby obraz "tylnych zwoi" lokował się w miarę dobrze w lukach pomiędzy "przodami zwoi"; ponadto źrenica jest kołem, spiralka żarnika jest w zarysie prostokątem; nadto część zwóju żarnika "z przodu" jest bliżej, tylna jest dalej; jest różna temperatura a więc i jasność poszczególnych fragmentów żarnika

gdyby żarnik był rówomiernie świecącą płaszczyzną prostopadłą do osi optycznej to byłoby lepiej

innymi słowy technicze możliwości realizacji zawsze mniej lub bardziej rozchodzą się z oświetleniem wg. Koehlera które wynika z teorii tworzenia obrazu mikroskopowego a nie z praktyki

jeśli masz jeszcze obiektyw x5 to jeśli spróbujesz ustawić oświetlenie wg. opisanej procedury to całkiem wyraźnie będziesz widziała żarnik

i nie będzie to właściwe ustawienie wg. Koehlera; na <10x ustawia się inaczej

w praktyce jeśli nierównomierność oświetlenia pola widzenia pod obiektywem x10, przy ustawieniu oświetlenia wg. Abbego Ci przeszkadza w obserwacji (mi nie przeszkadza :))

to przesuń delikatnie kondensor w górę albo w dół; włączenie soczewki rozpraszającej jest chyba gorszym rozwiązaniem; konstruktorzy Biolara dali ją dla wygody przechodzenia na obiektyw x5 bez zmiany kondensora lub odkręcania górnej soczewki w kondensorze Abbego

(wypowiedź edytowana przez marek 10. października. 2007)

Hi! Udało mi się w końcu wyeliminować obraz żarnika z tła obserwowanego pola - teraz mogę dopatrzeć się jedynie nierównomierności oświetlenia ale to faktycznie nie przeszkadza w obserwacji. Wcześniej coś musiałem robić nie tak bo przez okular w tle widziałem ostry obraz żarnika, tak, jak bym go obserwował przez mikroskop pomocniczy w źrenicy obiektywu, a to przeszkadzało. Na szczęście to już mam za sobą. Koehler opanowany dla x10 do x40. Teraz walczę z kontrastem fazowym ( Mam w zestawie biolara z głowicą interferencyjną i kondensor z kompensatorami, polaryzator i zestaw obiektywów polaryzacyjno-interferencyjnych z czerwonymi paskami) Jak mają wyglądać te pierścienie fazowe w obiektywie widziane przez mikroskop pomocniczy?

To moje gratulacje.

Jesli masz "biolara z głowicą interferencyjną i kondensor z kompensatorami, polaryzator i zestaw obiektywów polaryzacyjno-interferencyjnych z czerwonymi paskami"

to nie masz zestawu do kontrastu fazowego

a w zasadzie coś znacznie lepszego.

to cos umozliwia obserwacje w "kontraście interferenycjno różniczkowym" (jedna z bardziej znanych implementacji tego to tzw. konstrast Nomarskiego).

Znaczna cześć moich mikrofotek robionych ostatnimi czasy jest robiona w tym kontraście, tam gdzie w podpisie zdjęcia jest DIC to jest ten kotrast

np. grzyby.pl

Na fotkach tego aż tak nie widać, ale przy oglądaniu oczami obraz jest zapierający dech, niesamowicie plastyczny i piękny barwnie.

Jego uruchomienie jest banalnie proste jeśli się już wie jak.

Prościej jest go wykonać na zwykłych obiektywach. Te z czerwonymi paskami służą do mikrometrii intererencyjnej :).

Jeśli dasz fotki co masz w zestawie to napiszę jak to ustawić. Bo mogą być różne warianty i kompletacje sprzętu.

Wspaniale zdjęcia! też tak chce!

w zestawie mam to...

jest tam: glowica interferencyjna UPI z wajchą 0, 1, 2, 3 analizatorem śrubą mikrometryczną i pokrętlem moletowanym do przemieszczania pryzmatów; dwa kondensory jeden z dyskami KPI 2, jeden szczelinowy; polaryzator; statyw Biolara; nakładka okularowa; mikroskop pomocniczy; okular pomiarowy 12x; pare filtrów interfere, okulary x10. oprócz ob. polaryzacyjnych mam też zwykle i dwa x40 Pha x100 Pha z żółtymi paskami; szkielko z podzialką 10um, okular mikrometryczny też :)

Więc tak.

Proszę zamontować

* glowica interferencyjna KPI2 z wajchą 0, 1, 2, 3

* jako kondesor załóż ten z dyskami KPI 2

* przy szczelinowym na dole jest prawdopodobnie filtr polaryzacyjny

nalezy go zdjąć (jest wysuwany) i założyć pod ten z dyskami KPI 2 (wsuwa się na prowadniczki)

* obiektywy zwykle (nie te z czerwonymi paskami)

I teraz dwa testy

Obserwacja jak w zwyklym mikroskopie

--------------------------------------

Ustawiamy dysk kondensora na 0.

Ustawiamy wajchę KPI2 na 0

Kręcimy pokrętłem moletowanym KPI2 - to te duże, od czoła w górnej części na obrazku (to analizator polaryzatora jak mniemam) tak aby wyprowadzić analizator z toru optyki - kiedy wyjdzie to będzie widać :)

Np. na obiektywie x10, ustawiamy preparat itd.

Ustawiamy oświetlenie wg. Kohlera, centrujmy itd.

Powinno być wszystko widac jak przy obserwacji "normalnej".

Obserwcja "z polaryzacją"

--------------------------

Z powyższego ustawienia wprowadzamy następującą zmianę.

* Wprowadzmy pokrętłem moletowanym KPI2 polaryzator w tor optyki - ustawienie właściwe to gdy czerwony marker na pokrętle jest pośrodku

* polaryzatoro pod kondesorem ustawiamy tak aby czerwono wyróżnione 45 było od czoła (lub od tyłu to wszystko jedno)

* kręcąc polaryzatorem pod kondensorem można wygaszać tło w obrazie, gdyby coś skręcało polaryzację to byłoby widać, jako że w preparatach mykologicznych jedynie przypadkowe zanieczyszczenia polaryzują to nie jest to ciekawe

* możliwie pełne wygaszenie to włąściwe ustawienie polaryzatora i analizatora dla przejścia do DIC

Przejście do DIC (kontrast interferenycjno-różniczkowy)

-------------------------------------------------------

* przestawiamy wajchę na 1

* ustawiamy dysk kondesora stosownie do obiektywu (w tym wypadku 10)

i już

* teraz obracając w te lub we wte śrubą mikrometryczną KPI2 (ta z boku z noniuszem itd.) przechodzisz pomiędzy poszczególnymi barwami interferencyjnymi tła i stosownie do obiektu wybierasz taki układ który daje Ci największy konfort obserwacji i kontrast

Jeśli będą jakieś pytania, problemy, niejasności. Pytaj.

----------------

Aby wrócić do obserwacji normalnej

1. wajcha na 0

2. duze pokretlo moletowane wyprowadza polaryzator w KPI2

3. dysk kondenora na 0

(wypowiedź edytowana przez marek 15. października. 2007)

JEST! JEST! JEST! ale kontrast!!!!

jasne pole wymięka!

super! jak dobrze pójdzie to w środe załącze zdjęcia zarodników Laccaria amethystina!

szok

dziekuje i pozdrawiam

Hi! udało mi sie zrobić takie oto zdjęcie rzeczonych zarodników. obiektyw x100 PI z imersją ol, żółto-zielona barwa interferencyjna. Do wyskalowania użylem szkiełka przedmiotowego z podziałką 0, 01 mm. Zdjęcie po drobnym retuszu.