2015-03-14 Płaza - od Wapiennika przez kościół do parku

Tego dnia w Chrzanowie odbywało się tradycyjne spotkanie śląskich i małopolskich przewodników PTTK. To była już 10 edycja "Spotkania przy miedzy". W programie były między innymi tytułowa Płaza a następnie Muzeum w Chrzanowie i nasz Ogród Geologiczny oraz wystawa górnicza.

A w Płazie obejrzeliśmy kolejno obszar oznaczony żółtym, niebieskim oraz zielonym kółkiem.

W Płazie Wapienniku najważniejszym zabytkiem techniki w Chrzanowie jest piec kręgowy Hoffmana. Aby go zobaczyć trzeba znaleźć sposób na wejście na teren Wapiennika w Płazie. Tutaj widzimy jeden z budynków oraz hałdę.

Piec z oddali wygląda tak.

Ponieważ jest to jedyny taki zabytek zachowany w całości na terenie Europy wygląda jak wygląda. Oto pierwsza seria zbliżeń. To jego północna strona.

Spod pieca patrzymy właśnie na północ.

Teraz zaglądamy przez szparę do jego wnętrza

Następnie przechodzimy na jego południową stronę.

Na południe od pieca znajduje się gruzowisko porośnięte lasem.

A to kilka widoków znad pieca.

Opuszczając ten teren przyjrzałem się mchom. Na początku mokradłoszka kończysta - Caliergonella cuspidata.

Pomiędzy nią były płatu czegoś z rodzaju Thuidium albo Abietinella abietina. Z powodu silnego napicia wodą nie czuję się władny do podania jednoznacznej diagnozy. Tak czy owak trzeba będzie się tutaj wybrać jeszcze raz aby zebrać te i inne okazy do zielnika.

Następnie przejechaliśmy pod stary kościół w Płazie. Jest on p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Jego budowę rozpoczęto w 1 połowie XVI wieku, ukończono w 1576 r. Inicjatorem budowy kościoła był Antoni Pleban (1525 - 1546), ukończył ją Tomasz Żydek z Płazy.

Będąc w tej okolicy zawsze warto zwrócić uwagę na napis pod zegarem. Sam zegar musi być nakręcany ręcznie raz na 24 godziny.

Wokół kościoła znajdują się pomnikowe lipy drobnolistne - Tilia cordata.

W szczelinach muru otaczającego kościół zobaczymy zanokcicę murową - Asplenium ruta-muraria.

Z wnętrza kościoła uwieczniłem figurę św. Józefa oraz fragment najstarszego malowidła.

Oto zabytkowy portal. Na kartuszu nad portalem znajduje się krzyż kształtu litery T z dzwoneczkami, atrybut św. Antoniego Pustelnika, patrona proboszcza Antoniego - inicjatora budowy obecnego kościoła. Z boku ołtarza widać rzeźbę przedstawiającą św. Pawła Apostoła. Po lewej stronie mamy tablicę epitafijną Szembeków.

W to najlepiej zachowany fragment najstarszego malowidła. Coś podobnego znajduje się w Modlnicy pod Krakowem. Przypuszcza się, że to stamtąd pochodził fachowiec, które je wykonał. Była to jedna z parafii księdza Tomasza Żydka. Prawdopodobnie ciągnęło się wzdłuż ścian aż do dołu ale lud miejscowy zniszczył je podczas kolejnych przemalowań kościoła. Się nie podobało, bo stare było.

W to część współczesnego malowidła powstałego w drugiej połowie ubiegłego wieku. Zdjęcie jest nieostre, ale muszę tylko wspomnieć, że to malowidło też się nie podobało, ale na szczęście ocalało. Z roku na rok coraz bardziej staje się zabytkiem.

W bocznym ołtarzu znajduje się obraz 18. wieczny ołtarz. Po jego prawej stronie zobaczymy postać św. biskupa Stanisława Szczepanowskiego wskrzeszającego Piotrowina.

Z lewej strony znajduje się św. Wojciech. Rzeźby stanowią część ołtarza Serca Jezusowego. Obecnie trwają starania o jego pełną konserwację.

A to już park. Tutaj zawsze staram się dokumentować stan najbardziej okazałego, krzewiastego cisu pospolitego - Taxus baccata rosnącego na terenie powiatu chrzanowskiego.

Ponadto zwróciłem uwagę na płaczącą odmianę brzozy brodawkowatej - Betula pendula "Youngii".

Więc nie dało razy sfotografować, ponieważ przez cały czas naszej wycieczki siąpił drobny deszcz a mój aparat przeżył już dwa kompletne zalania. Trzeciego razu mógłby nie przeżyć.

(wypowiedź edytowana przez Piotr_Grzegorzek 20. marca. 2015)