Po iluś tam dyskusjach wyszła nam robocza wersja nowego regulaminu/zasad działania GREJ jak przedstawiona poniżej. Nie ingerowaliśmy za bardzo w wersję poprzednią, raczej uzupełniliśmy i doprecyzowaliśmy gdzie było trzeba.
Otwieramy zatem dyskusję.
ZASADY DZIAŁANIA BAZY GREJ
obowiązują od 01.01.2017
Zasady ogólne
1. CEL: Rejestr grzybów chronionych i zagrożonych (GREJ) służy gromadzeniu informacji o występowaniu grzybów wielkoowocnikowych rzadko notowanych, chronionych lub zagrożonych oraz obcych.
2. ZASADA DOBREJ WOLI: Większość zapisów to znaleziska poczynione przez osoby nie będące zawodowymi mykologami. Znalazca, zamieszczając tu doniesienie, czyni to dla dobra nauki oraz dla własnej satysfakcji; zgadza się na wykorzystanie danych w oficjalnych badaniach.
3. ZASADY CYTOWANIA: Dane umieszczane w rejestrze mogą być cytowane w publikacjach naukowych. Zalecany sposób cytowania:
Autor zgłoszenia. data aktualizacji. nazwa zgłoszonego gatunku. numer zgłoszenia (ID). W: Snowarski M. Atlas grzybów Polski. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Data dostępu. (
http://www.grzyby.pl/rejestr-grzybow-chronionych-i-zagrozonych.htm)
np.
Domian G. 2016. Dacryobolus karstenii. ID 126371. W: Snowarski M. Atlas grzybów Polski. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych. Dostęp 25.09.2016. (
http://www.grzyby.pl/rejestr-grzybow-chronionych-i-zagrozonych.htm).
W przypadku zgłoszeń, które zostały opublikowane w sprawozdaniach z rejestru (adnotacja zamieszczona w zgłoszeniu oraz poniżej, na tej stronie), zaleca się cytowanie sprawozdania.
W przypadku cytowania całości rejestru: Kujawa A., Gierczyk B., Ślusarczyk T. data aktualizacji. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych". W: Snowarski M. Atlas grzybów Polski. Data dostępu. [
http://www.grzyby.pl/rejestr-grzybow-chronionych-i-zagrozonych.htm].
Uwaga. W związku z tym, że w rejestrze znajdują się zgłoszenia zarówno zaakceptowane, jak i oczekujące na akceptację (= poprawność oznaczenia nie została jeszcze sprawdzona przez kustosza) proszę zwracać uwagę na to, z której części rejestru się korzysta, ponieważ dostępne są wszystkie dane.
4. ZASADA UNIKANIA POWIELANIA DONIESIEŃ: Dane z bazy są publikowane w postaci sprawozdań w czasopiśmie o zasięgu krajowym. W celu uniknięcia powielania doniesień do bazy nie należy zgłaszać danych opublikowanych oraz takich, w przypadku których planuje się publikację w czasopiśmie naukowym lub popularnonaukowym. W wypadku opublikowania (przez zgłaszającego) zgłoszonego stanowiska, autor informuje o tym kustosza w celu zamieszczenia stosownej adnotacji.
5. ZARZĄDZANIE: Baza jest ściśle moderowana. To oznacza, że doniesienia przechodzą akceptację kustoszy bazy. Kustoszami informacji w bazie i jednocześnie moderatorami doniesień są: Anna Kujawa, Błażej Gierczyk i Tomasz Ślusarczyk. Administratorem bazy jest Marek Snowarski.
6. ZASADA TRWAŁOŚCI ZGŁOSZEŃ: Zgłoszenia zaakceptowane przez kustosza nie podlegają usunięciu. Ewentualne zmiany treści możliwe są jedynie za zgodą kustosza i przy umieszczeniu stosownej adnotacji o rodzaju zmiany. Zgłoszenia oczekujące na akceptację mogą zostać, w wyjątkowych sytuacjach, wykasowane za zgodą kustosza.
Przyjmowane gatunki, dokumentacja zgłoszeń
1. Do GREJ przyjmowane są wszystkie gatunki z poniższych kategorii:
- grzyby chronione – wg Rozporządzenia obowiązującego w dniu zgłoszenia;
- grzyby z czerwonej listy (Wojewoda i Ławrynowicz 2006);
- nieczęsto notowane gatunki grzybów podstawkowych z krytycznej listy grzybów podstawkowych (Wojewoda 2003) – gatunki z małą liczbą stanowisk, do 10 w ostatnich 40-50 latach;
- nieczęsto notowane gatunki grzybów workowych z krytycznej listy workowców (Chmiel 2006) oraz mikromycetes tworzących duże podkładki/owocniki (Mułenko i in. 2013) - gatunki z małą liczbą stanowisk, do 5 w ostatnich 40-50 latach
- taksony nowe dla Polski oraz nie ujęte na listach krytycznych;
- gatunki obce
2. W uzasadnionych przypadkach kustosze mogą otworzyć bazę dla wybranych gatunków niespełniających kryteriów z pkt. 1. Zostaną one ujęte na liście gatunków przyjmowanych do bazy wraz z odpowiednią adnotacją.
3. Zgłaszający odpowiada za poprawność danych zawartych w zgłoszeniu.
4. Podstawą do zaakceptowania zgłoszenia jest weryfikacja przez kustosza prawidłowości oznaczenia, dokonana na podstawie analizy przesłanego suchego okazu (eksykatu). W przypadku gatunków nie objętych ochroną stanowisko musi być udokumentowane zielnikowo (patrz wyjątek - pkt. 6). Należy zebrać i zasuszyć owocniki grzyba i przesłać do kustosza bazy. Okaz może być również zdeponowany w innym zielniku instytucjonalnym (uczelni wyższej, instytutu naukowego, parku narodowego) – w tym wypadku zgłaszający jest zobowiązany w zgłoszeniu sprecyzować zielnik w którym złożono okaz oraz podać nadany przez kustosza tego herbarium numer kolekcji zielnikowej. Jeśli to możliwe, to należy zebrać i zasuszyć kilka owocników danego gatunku, najlepiej w różnych stadiach rozwojowych. W wypadku niektórych zgłoszeń zaakceptowanych, przy których istnieją zastrzeżenia co do jakości i kompletności materiału zielnikowego, kustosze mogą poprosić zgłaszającego o uzupełnienie kolekcji.
5. Suche owocniki przesyłane do kustoszy powinny być opisane nazwą gatunkową i numerem zgłoszenia (ID).
6. W wypadku gatunków chronionych oraz stanowisk zlokalizowanych na terenach, na których obowiązuje zakaz zbierania owocników grzybów (większość rezerwatów i parków narodowych) dopuszcza się możliwość zgłoszenia stanowiska na podstawie zdjęć. Decyzję o dostateczności takiej dokumentacji podejmuje kustosz. Prosimy o kontakt z kustoszem przed zgłoszeniem.
7. W wyjątkowych przypadkach na podstawie fotografii i opisu są akceptowane pozostałe zgłoszenia nie udokumentowane suchymi owocnikami, lecz jednocześnie nie budzące wątpliwości co do gatunku. Takie zgłoszenia mają mniejszą wartość naukową. Decyzję o dostateczności takiej dokumentacji podejmuje kustosz. Prosimy o kontakt z kustoszem przed zgłoszeniem.
8. Wysoce pożądane jest zrobienie czytelnych zdjęć owocników w różnych stadiach rozwojowych. Zdjęcia wykonuje się w różnych skalach – widok ogólny i w powiększeniu detale (np. trzon, spód kapelusza, hymenofor, przekrój).
9. Konieczne jest zanotowanie cech świeżych owocników - przynajmniej tych, które nie będą wyraźnie czytelne w dokumentacji fotograficznej. Należy pamiętać, że każda informacja może być cenna. Podczas notowania zwykle nie wiemy, które cechy będą ważne przy potwierdzeniu oznaczania, dlatego lepiej zanotować więcej niż się ograniczać. Szczególnie ważne są cechy ulotne, trudne lub niemożliwe do zilustrowania na fotografii – zapach, smak, śluzowatość kapelusza/trzonu (szczególnie ważne w przypadku rodzajów Agaricus, Cortinarius, Hygrocybe, Hygrophorus, Inocybe, Russula, Lactarius). Sfotografować lub opisać należy także przebarwienia powierzchni trzonu i hymenoforu po uszkodzeniu, mleczka w kontakcie z powietrzem oraz miąższu po przekrojeniu owocnika (szczególnie ważne w przypadku rodzajów Agaricus, Russula, Lactarius, Boletus, Leccinum, Xerocomus). W wypadku gatunków, których oznaczenie wymaga wykonania prób makrochemicznych, do zgłoszenia należy dołączyć dokumentację (opis lub zdjęcia) wyników tych testów. Nie należy suszyć owocników potraktowanych odczynnikami chemicznymi.
10. Należy jak najściślej opisać lokalizację stanowiska wg schematu: województwo, gmina, najbliższa miejscowość, odległość stanowiska od tej miejscowości w km i kierunek położenia stanowiska w stosunku do miejscowości. Istotnym uzupełnieniem informacji o lokalizacji są współrzędne GPS.
11. Należy jak najściślej opisać siedlisko i substrat na którym obserwowano owocniki (drzewa występujące w sąsiedztwie, gatunek drzewa stanowiącego substrat etc.).
12. Wprowadza się ograniczenie liczby stanowisk każdego taksonu do pięciu zgłoszeń z każdego kwadratu ATPOL 10x10 km. Skorowidz rejestru GREJ wg kwadratów ATPOL znajduje się tutaj. Zgłoszenia w obrębie jednego ATPOL-u nie mogą pochodzić z jednego stanowiska. Za stanowisko przyjmujemy np. jeden oddział leśny, jedną aleję przydrożną, park, torfowisko itp. Jeśli gatunek występuje w okolicy na licznych stanowiskach warto to odnotować w uwagach w formularzu zgłoszenia.W sytuacjach wątpliwych prosimy o kontakt z kustoszem.
13. Ograniczenie o którym mowa w pkt. 12 nie dotyczy:
- gatunków nowych dla Polski i nie wymienionych w listach krytycznych;
- gatunków z czerwonej listy z kategorią Ex lub E;
- gatunków chronionych;
- gatunków obcych.
14. Kustosze mogą wprowadzić dodatkowe ograniczenia dla gatunków o których mowa w pkt. 13.
15. W szczególnych przypadkach (nietypowa fenologia, nietypowy sposób wzrostu, nietypowe siedlisko, nietypowy substrat) kustosze mogą dopuścić do odstępstw od wytycznych zawartych w pkt. 12. Wymaga to konsultacji z kustoszem przed zgłoszeniem.
16. Od dnia 01.01.2017 roku wcześniejsze ograniczenia w zgłaszaniu niektórych gatunków zostają zniesione.
Zgłoszenia powtórne
Baza GREJ przyjmuje zgłoszenia powtórne, będące potwierdzeniem wcześniejszego zgłoszenia. Przy zgłoszeniach powtórnych obowiązują następujące zasady:
a. Potwierdzenia zgłoszeń należy dokonywać nie częściej niż raz na rok.
b. Zgłoszenie powtórne może nastąpić dopiero po zaakceptowaniu przez kustosza zgłoszenia pierwotnego.
c. W zgłoszeniu należy zawrzeć numer zgłoszenia pierwotnego (pole ID potwierdzanego).
d. Potwierdzeniem zgłoszenia nie może być martwy owocnik zeszłoroczny.
e. Potwierdzenie zgłoszenia dokonuje się wyłącznie na podstawie fotografii (w przypadku gatunków nie budzących wątpliwości) lub na podstawie fotografii i oznaczonych mikroskopowo owocników (w przypadku gatunków wymagających sprawdzenia cech mikroskopowych).
f. W uzasadnionych przypadkach kustosz może dopuścić zgłoszenie powtórne nie spełniające pkt. a-e. Wymaga to konsultacji z kustoszem przed dokonaniem wpisu.
Uwagi końcowe
We wszystkich kwestiach merytorycznych nie ujętych powyżej należy konsultować się z Kustoszami bazy GREJ, w sprawach technicznych – z jej Administratorem.