Czemu nie ? Ja wystąpiłem do RDOŚ w Gdańsku o ustanowienie powierzchniowego pomnika przyrody ze względu na te chronione borowiki i także występujące tam borowiki płowe.
Gdańsk, 21.08.2014 r.
Mirosław Wantoch-Rekowski (PTMyk)
ul. Kołobrzeska 56 A/12
80-394 Gdańsk
e-mail:
grzyby@hotmail.com.pl tel. kom. 793-208-213
Marcin S. Wilga (Komisja Ochrony Przyrody PTTK)
al. Wojska Polskiego 48/1
80-268 Gdańsk
e-mail:
wilga47@wp.pl tel. 58 346-06-04
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Gdańsku, ul. Chmielna 54
80-748 Gdańsk
WNIOSEK O OBJĘCIE OCHRONĄ STANOWISKA
BOROWIKA KORZENIASTEGO W GDAŃSKU-LIPCACH
Borowik korzeniasty Boletus radicans Pers.: Fr. (syn. B. albidus Rocques, B. appendiculatus subsp. regius) jest gatunkiem bardzo rzadkim w Polsce. Posiada status grzyba pod ochroną ścisłą (Rozporządzenie 2004) oraz umieszczono go na czerwonej liście grzybów wielkoowocnikowych – macromycetes (Wojewoda i Ławrynowicz 2006). Wojewoda (2003) podaje zaledwie kilka jego krajowych stanowisk:
• okolice Elbląga (brak bliższych danych)
• Sołtysowiec dzielnica Wrocławia (Schröter 1889)
• Karkonosze (Skirgiełło 1960)
• Okolice miejscowości Mstów (Ławrynowicz 2001).
Inne stanowiska, zapisy w Rejestrze grzybów rzadkich i chronionych wg stanu na dzień 2.08.2014:
• Pyskowice nad Kanałem Gliwickim ID: 42267, publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012.
• Wojcieszów w pow. złotoryjskim, Góry Kaczawskie, ID: 124121, publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011
• Gdańsk-Oliwa, posesja IPN przy ul. Polanki, ID: 169923, 172771
• Stawy Milickie, pow. trzebnicki, ID: 204790
• Krosno, pow. krośnieński, woj. podkarpackie, ID: 172771, publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012.
Siedliska
Grzyb ten tworzy mykoryzę z drzewami liściastymi, zwłaszcza z leszczyną Corylus, bukiem Fagus, dębem Quercus i lipą Tilia). Występuje na glebach o odczynie obojętnym, jednak preferuje zwłaszcza gleby wapienne. Lubi miejsca suche i ciepłe – dobrze nasłonecznione. Owocniki wyrastają od lipca do października. Nie posiadają żadnych walorów kulinarnych – są niesmaczne (gorzki smak i nieprzyjemny zapach).
Ryc. 1. Owocniki Boletus radicans, Gdańsk-Lipce (fot. M.S.W., 20.08.2014 r.)
Budowa morfologiczna owocnika
Kapelusz blady, szarobiaławy, brudnożółto-brązowawy; 80-150(300) mm średnicy; młody półkulisty, wypukły – z wiekiem spłaszczony; powierzchnia sucha, aksamitna; skórka na brzegu kapelusza podwinięte i wystająca poza rurki.
Trzon jednolicie żółty; czasem widoczna delikatna żółtawa siateczka; postawa trzonu zgrubiała a poniżej korzeniasta, zbita grudka grzybni; wymiary: 80-120 x 30-50 mm.
Nowe gdańskie stanowisko
Nowe stanowisko tego grzyba znajduje się w dzielnicy Gdańsk-Lipce, w nawapiennym lesie bukowym porastającym strefę krawędziową Wysoczyzny Gdańskiej (ryc. 2). W dniu 20 sierpnia 2014 r. podczas kontroli stwierdzono kilkadziesiąt owocników w różnym stadium rozwoju (ryc. 1). Największe skupienie owocników występowało na zboczu buczyny o wystawie południowej. Kilka owocników zostało zerwanych i porzuconych przez przygodne osoby odwiedzające to miejsce.
Ryc. 2. Lokalizacja stanowiska Boletus radicans w Gdańsku-Lipcach
N - 54°18`18,7``; E - 18° 37`36,42``, h=29 m n.p.m.
Proponujemy na wskazanym stanowisku powołanie obszarowego pomnika przyrody lub ustanowienie innej formy ochrony opisanego powyżej grzybowego unikatu. Deklarujemy wszelką pomoc merytoryczną.
Jednocześnie zwracamy się z gorącą prośbą o możliwość zaprezentowania podczas wystawy grzybów 2 owocników spośród kilku zniszczonych przez wandali. Wystawę, w ramach festynu, organizuje gdański Sanepid w dniu 6 września b.r. w Sopocie.
Łączymy wyrazy uszanowania
Podpisy
Literatura
KUJAWA A., GIERCZYK B. 2011. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
KUJAWA A., GIERCZYK B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59
ŁAWRYNOWICZ M. 2001. Macromycetes of oak forests in the Jurassic Landscape Park (Częstochowa Upland) – monitoring studies. Acta Mycol. 36(1): 81-110.
ROZPORZĄDZENIE 2004. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną. Dz. U. Nr 168, poz. 1764, Warszawa.
SCHRÖTER J. 1989 (1985-1989). Die Pilze Schlesiens. Erste Hälfte. In: COHN F. (red.), Kryptogamen-Flora von Schliesen. 3 Band. 1. Hälfte. J. U. Kern’s Verlag, Breslau, pp. 814.
SKIRGIEŁŁO A. 1960. Grzyby (Fungi) Podstawczaki (Basidiomycetes). Borowikowe (Bole- tales). W: CZUBIŃSKI Z., KOCHMAN J., KRZEMIENIEWSKA H., MOTYKA J., SKIRGIEŁŁO A., STARMACH K., REJMENT-GROCHOWSKA I. (red.). Flora Polska. Rośliny zarodnikowe Polski i Ziem Ościennych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
WOJEWODA W. 2003. Checklist of Polish larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielko-owocnikowych grzybów podstawkowych Polski. W: MIREK Z. (red.). Biodiversity of Poland. Różnorodność biologiczna Polski Vol. 7. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
WOJEWODA W., ŁAWRYNOWICZ M. 2006. Red list of the Macrofungi in Poland. Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce. W: MIREK Z., ZARZYCKI K., WOJEWODA W., SZELĄG Z. (red.). Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 53-70.