Znaleziony 15 września w Puszczy Białowieskiej. Rósł w podłużnej dziupli starego obumarłego świerka:









Niestety nie mam lepszych zdjęć - grzyb rósł dość wysoko. Nie mam też żadnego pomysłu co to może być?

Typuję Antrodia crassa. Rośnie niemal wyłącznie na świerkach (preferuje drewno pozbawione kory) i ma ten bardzo charakterystyczny, gotyckokatedralny kształt. Widziałam ją tylko na zdjęciach, lecz natychmiast skojarzyłam z Twoim znaleziskiem, bo trudno o podobny gatunek (te ostre łuki!). Chyba, że ktoś bardziej obeznany zna innych kandydatów :-)

Bardzo dziękuję Paulo:) Rzeczywiście jest bardzo wiele podobieństw:)

Antrodia sitchensis

Uh, no tak - Białowieża, to od razu Antrodia stichensis, bo inaczej nie wypada ;-P

Przekroić i będzie wiadomo :-)

Nie był krojony i... nie będzie - nie wybieram się tam w najbliższym czasie;)

A szkoda - jeśli tylko subiculum o grubości do 1 mm to Antrodia stichensis, jeśli kontekst (o grubości wg klucza do 10 mm) - wieloletnia Antrodia crassa. A. stichensis też może być wieloletnia, ale ponoć częściej jest niewielka (u Ryvardena 15 cm, zgłaszane w rejestrach nawet do 30 cm, grubość 6-8 mm) i jednoroczna.

W tym roku odnalazłem w Puszczy Białowieskiej, a konkretnie w Białowieskim Parku Narodowym przeszło 30 stanowisk Antrodia sitchensis i 9 stanowisk Antrodia crassa. Tylko jeden owocnik A. sitchensis był jednoroczny, pozostałe były to okazy wieloletnie, a więc A. sitchensis nie tylko może być wieloletnia ale zawsze jest wieloletnia. Zapewne niektóre okazy w niesprzyjających warunkach zamierają po pierwszym roku wegetacji ale to prawdopodobnie jakieś skrajne wyjątki.
Wszystkie okazy A. sitchensis miały na długość i szerokość wiecej niż 15 cm, przeważnie dwa lub trzy razy więcej, a najdłuższy stwierdzony okaz miał 95 cm długości czyli przeszło sześć razy więcej. Grubość owocników wieloletnich dochodziła do 25 mm, a to co jest charakterystycznego w kontekście zarówno A. sitchensis jak i A. crassa to nie jego grubość, a fakt, że starsze warstwy owocnika (i ruki i miąższ) zmieniają się w jednolitą masę o konsystencji kredowo-serowej. Powtarzam - jest tak zarówno u A. crassa jak i u A. sitchensis. Nie można więc tych gatunków odróżnić na podstawie przekroju i grubości subikulum oraz kontekstu. Nie można ich również odróznić na podstawie wielkości owocników. Zbierałem owocniki A. crassa, które miały mniej niż 10 cm długości. Spotykając owocnik jednoroczny nie można automatycznie stwierdzić, że najprawdopodobniej mamy do czynienia z A. sitchensis, a trafiając na owocnik wieloletni, że najpewniej jest to A. crassa. Tak więc wszystkie podane przez Ciebie wskazówki mające być pomocne w rozpoznaniu gatunku są zupełnie bezużyteczne, przynajmniej w odniesieniu do okazów spotykanych w Puszczy Białowieskiej.
Cechą pozwalającą odróżnić w terenie te dwa gatunki jest ... ZAPACH.
Antrodia sitchensis ma bardzo charakterystyczny, słodko-żywiczny, mocny, naprawdę niepowtarzalny i oryginalny zapach, którego nie sposób pomylić z innym. Kto raz powącha ten już zawsze będzie wiedział. Antrodia crassa jest pozbawiona tej cechy. Poza tym owocniki A. crassa są jaśniejsze, bez bursztynowo-brązowych, żywicznych przebarwień jakie ma A. sitchensis (szczególnie na powierzchni pseudo-kapelusików).
I na koniec - te dwa gatunki diametralnie różnią się kształtem zarodników. Niestety wiosną i jesienią ich owocniki przeważnie są sterylne więc próbki do oznaczenia trzeba pobierać latem, w lipcu-sierpniu.

I jeszce pytanie: o jakim kluczu piszesz Paula, bo w kluczu Ryvardena do Antrodia nie widzę nic o grubości subikulum i kontekstu.

Darek, jesteś niesprawiedliwy. Nie powinieneś tak oczywistych i w sumie bezcelowych wykładów do mnie kierować. W międzyczasie sporo się dowiedziałam na temat wieloletnich i jednorocznych, choć nie biegnę już z każdym do Ciebie.
O tym, że świeże nadrzewne trzeba wąchać i smakować piszę non stop. Takie badania jednak robi się na świeżych owocnikach, w terenie, a więc w tym przypadku po prostu wiem, że Grażyna raczej nie będzie miała szansy tego zrobić, ale jednak może kawałek owocnika zachowała do zwykłych badań makro. Co do kontekstu i subikulum, oto klucz:
European Polypores, by L.Ryvarden & R.L. Gilbertson
Part 1 Abortiporus - Lindtneria
Prining date 1. February 1993
Fungiflora

(wypowiedź edytowana przez mykola 23.października.2009)

Niesprawiedliwy? W jakim sensie? Nie bardzo rozumiem. Chciałem jedynie sprostować, hm... niescisłości jakie pojawiły się w Twojej wypowiedzi i podzielić się spostrzeżeniami o białowieskich okazach A. sitchensis i A. crassa.
Jednak PRZEPRASZAM jeżeli poczułaś się urażona formą , treścią czy tonem mojej wypowiedzi.
Przepraszam za mój bezcelowy wykład. Wydawał mi sie sensowny i celowy, ale widać nie mam wyczucia.

W kluczu do Antrodia w cytowanej pozycji NIE widzę, żeby grubość kotekstu czy subikulum była cechą użytą do rozróżniania gatunków. Informacje te są podane w opisach poszczególnych gatunków, a więc wyraziłaś się nieścisle. Dla mnie klucz to klucz, a opis to opis. Rozumiem, że nazywasz "kluczem" całość tej monografii.

A ja BARDZO dziękuję za ten wykład, dzięki któremu miałam okazję poznać aż dwa gatunki... i bardzo proszę o więcej takich wykładów, opartych na teoretyczno-praktycznej wiedzy:)

Paulo,nie zachowałam ani kawałka owocnika - jak już pisałam nie kroiłam go. Nie robiłam tego z dwóch powodów. Owocnik był znaleziony na terenie Parku (przy szlaku) a poza tym rósł na tyle wysoko, że nos tam nie sięgał..;) Zdjęcia były robione "na wyciągnięcie ręki".

Pozwolicie,że wtrącę trzy grosze. Chyba właśnie główna idea(a w każdym razie jedna z wiodących) tego forum to dzielenie się wiedzą,więc każdy taki przypadek uważam za jak najbardziej celowy.Wątki czyta wiele osób,co dla jednego może być oczywiste, dla drugiego okazuje się nową cegiełką do poznania zagadnienia.Z całej mocy popieram prostowanie nieścisłości.To tak,przy sobocie, naszło mnie na gadulstwo.

Popieram w pełni! :-)))

Mój przykład - nie dalej jak wczoraj okazało się, że "byłam nieobecna na lekcji" nt. lejkówka-gąsówka-lejkówka, gdyby nie wyjaśnienie udzielone mi przez Adama dotąd tkwiłabym w niewiedzy! :-)))

:-)

Ja myślę,że Darek nie kieruje celowych czy bezcelowych wykładów do Pauli bo to jest forum publiczne.Jeżeli ktoś z powalającą wiedzą kogoś pouczy czy sprostuje jakieś nieścisłości to jest niesprawiedliwy? Ja od Darka nie raz dostałem "zjebki" i nie jest to powód żeby się obrażać :-)
Ludzie nie bądźmy jak mamracze....

Mirek ,ale mamracze to nie to samo co Mamacze?:-)))W czwartek narobiłem kilkadziesiąt fotek ,,niekoszykowców". Próbowałem za pomocą atlasów coś rozpoznać (oznaczyć) i d... blada.Chyba jestem kompletnym mamlasem:-((

I choć temat ulega rozmyciu, to wychodzą na jaw nowe, straszne fakty: Mamacze klonuje i mutuje. Jest go coraz więcej i przybiera nowe imiona. A wybory prezydenckie coraz bliżej.......

Zgadza się, potraktowałam klucz z opisem (czyli monografię) jako całość, ale to chyba nie jest nadużycie?...
To ja przepraszam, Darku - poczułam się ciutkę urażona, ale przede wszystkim - zareagowałam nieprofesjonalnie "alergicznie". Na to, że swoje obserwacje również zapodałeś jako dogmaty: "A. sitchensis nie tylko może być wieloletnia ale zawsze jest wieloletnia. Zapewne niektóre okazy w niesprzyjających warunkach zamierają po pierwszym roku wegetacji ale to prawdopodobnie jakieś skrajne wyjątki"). To było zbyt prawdoobjawione. Postąpiłeś podobnie, jak wielu autorów opracowań, czyli przełożyłeś własne obserwacje przeprowadzone w konkretnych okolicznościach i na specyficznym siedlisku na prawa wszechobowiązujące. Nie potrafię gładko przełknąć słów ZAWSZE i NIGDY w takich opisach, skoro dotyczą cech ponad wszelką wątpliwość zmiennych.
Jednak zdecydowanie przesadziłam z reakcją. A następnego dnia pogrążyłam się w otchłani rozpaczy, że potencjalnie Cię uraziłam - mojego nauczyciela i autorytet od nadrzewnych! Na tyle, że dziś się nawet Spinmasterowi wyżalałam (oczywiście proponował mi zmianę orientacji i trwalsze przyłączenie się do "podziemnych"), przez co załapałam się na rozmowę "podsłuchaniową" z Pimpkiem.
Jednak pozostanę "nadziemna", czyli nadrzewna, mając nadzieję, że litościwie wybaczysz mi mój niewyparzony ozór :-)