6.04.2024 bór sosnowy; pobocze drogi leśnej. Smardze przy tej drodze znajdowałem już w poprzednich latach, ale ta tegoroczna grupa, rosnąca ok. 50 m od dotychczas znajdowanych, wygląda nieco inaczej. Może to wpływ zmian środowiskowych, bowiem ta droga przez las, kilka lat temu ziemista, niedawno utwardzana, obecnie staje się szosą. Już w 2022 roku sądziłem, że straciłem to stanowisko. Gdy je odwiedziłem, 1 maja, stwierdziłem, że trwają prace ziemne przy układaniu kabli, a kołki wytyczające trasę kabli biegną dokładnie tą stroną drogi, gdzie rosną smardze. Jednak, gdy rok temu zjawiłem się tam, jeszcze w kwietniu, okazało się, że smardze mają się dość dobrze. Wykonawca robót "postarał się" o jak najmniejsze szkody w naturze. W tym roku znalazłem już jednak tylko kilkanaście sztuk, łącznie z tą odmienną grupą, w większości rosnących w pasie szykowanym na pobocze. No cóż, jak dożyję, to za rok sprawdzę czy smardze przeżyły :)