2009.04.19 16:15
POLSKIE TOWARZYSTWO STORCZYKOWE „ORCHIS”
PROJEKT POMIARÓW DŁUGOŚCI OSTROGI POLSKICH PODKOLANÓW
Ponad 3 lata temu Richard Bateman i Roy Sexton rozpoczeli w Wielkiej Brytanii badania porównawcze populacji podkolanów. Na wstępie dotyczyły one DNA i próby rozszyfrowania różnic genetycznych, generujących istnienie bliźniaczo podobnych, dwóch różnych gatunków europejskich. Badania te niewiele wniosły, jako że różnice DNA pomiędzy Platanthera bifolia a Platanthera chlorantha są minimalne - i to dopiero na którymś tam poziomie. Postanowili wówczas dokładniej przyjrzeć się krańcowo odległym populacjom, R.Sexton zaczął od Szkocji, natomiast R.Bateman badał popualcje południowej Anglii. W szybkim czasie zauważono różnice pomiędzy długością ostrogi, w której gromadzi się nektar. Ponieważ akurat ten element kwiatu ma zasadniczy związek z rozmnażaniem gatunków, zaistniała potrzeba dokładniejszych badań oraz właczenia w całosc projektu jak największej ilości populacji rozsianych na całej długości "południkowej" Wysp Brytyjskich. W ostrodze jak wiadomo gromadzi się nektar - na dodatek tylko w końcowej jej części, stąd zmiana długości tego elementu musi mieć związek z polinatorami. Ćmy aby dostać się do nektaru, muszą również mieć różne długości trąbki w zależności od położenia geograficznego. Po roku badań uzyskano wynik 2,2% zmiany długości ostrogi na każde 100km. Im bardziej na południe, tym jej długość wzrastała. Obydwaj panowie zgodnie postanowili, ze bez "fanatykow" storczyków i włączenia ich do programu zbierania danych z możliwie jak największej ilości polulacji - nie dadzą technicznie rady zebrania tak ogromnej ilości informacji. K.Darwin wnioskował zależność pomiędzy długością trąbek motyli a długością ostróg gatunków tropikalnych dawno temu, mając w zasadzie "pod nosem" dokładnie to samo zjawisko. W każdym razie z końcem zimy 2006/2007, w kwartalniku Hardy Orchids Society ukazała się odezwa do wszystkich, z prośbą o włączenie się do programu badań. Po sezonie -spłyneły dane 1876 pojedyńczych roślin, ze 120 różnych populacji, Wyniki były rewelacyjne, nie tylko potwierdzające tok myślenia ale rownież zauważono kilka innych rzeczy. Jesienią 2007 roku Bateman i Sexton ponownie zwrócili się do wszystkich, aby kontynuować zbieranie danych i wyjść na obszar Europy kontynentalnej, jako że kilka osób dostarczyło wyniki pomiaru podkolanów z południowej Francji oraz granicy Alp włoskich i austriackich. Wiadomość o tego typu badaniach dotarła także poza granice Wielkiej Brytanii, osobiście wiem o źródle irlandzkim, które opublikowało zdjęcie z wyjaśnienem zasad pobierania danych - a takze o Niemczech, w których ukazała się informacja przetłumaczona z czasopisma Watsonia. Dlaczego o tym wszystkim pisze? Otóż z kilku powodów - przede wszystkim dlatego, że przy naprawde minimalnym nakładzie zaangażowania, możemy być bardzo przydatni. Mało tego – R.Bateman bierze pod uwagę jedynie rozciągłość południkowa, a Polska ma to do siebie że jest wcale pokaźnym krajem również na szerokość. W zeszłym roku patrząc na mapę kraju, przyjąłem takie zalożenie: południowa linia Polski: Żary - Wrocław - Górny Śląsk - Ponidzie - Beskidy - Roztocze. Przy uwzględnieniu danych z Niemiec, tym samym wypełni się lukę pomiędzy Francją - Austria/Włochami północnymi a nami. Sam pomysł aby popatrzec na kierunek wschód-zachód wyszedł ode mnie, stąd nie byliśmy jedynie biernymi dostarczycielami danych ale takze kimś w rodzaju mini-partnera. W kazdym razie wyniki dostarczone przez PTS "Orchis", wzbudziły niemałą sensację, jako że okazały się lekko zdumiewające. Nie będę teraz podawał żadnych szczegółów, aby nikomu nie sugerować jakich wymiarów ostrogi może się spodziewać. W tym sezonie założyliśmy zagęszczenie pomiarów z Polski południowej oraz zebranie danych z północy kraju, tak aby nie tylko uwierzytelnić uzyskany do tej pory materiał, ale także zweryfikować wyniki z rezultatami angielskimi.
W imieniu własnym oraz Polskiego Towarzystwa Storczykowego „Orchis” zwracam się do wszystkich miłośników storczyków w naszym kraju z prośbą o włączenie się do tego projektu. Wystarczy notatnik terenowy, ołówek oraz zwykła linijka. Ludzkie oko jest w stanie rozpoznać dokładność 0,5mm na podziałce linijki, stąd w zestawieniu ze zdjęciem jak należy mierzyć ostrogę – sprawa jest naprawdę banalnie prosta. Dodatkowo niezbędne jest policzenie ilości liści oraz w miarę możliwości – ich długość i maksymalną szerokość, a także wysokość całej rośliny po szczyt kwiatostanu. Ponadto proszę o policzenie roślin w populacji, opis siedliska (np.lasek brzozowy, lekko podmokła łąka, skraj lasu mieszanego, murawa kserotermiczna), podanie lokalizacji (zwłaszcza jeśli jest to możliwe - pomiary gps) oraz imie i nazwisko celem umieszczenia w kartotece. Wyniki zostaną opublikowane w kolejnych wyadniach biuletynu PTS „Orchis”. Mile widziane zdjęcia roślin, zwłaszcza osobników problematycznych ( np.mieszańców P.bifolia x chlrantha )
Koordynatorem projektu jest kol. Przemysław Baraniecki z Poznania, dane proszę kierować bezpośrednio do niego na adres:
baraniecki@inf.poznan.pl
W drugim załączniku podany jest pełen spis metodyki, z tym że dokładność pomiaru podana jest błędnie – prawidłowo powinno być 0,5mm ( w wypadku, kiedy zakończenie ostrogi mieści się pomiędzy odległością 1mm na skali linijki ).
Krzysztof Andrzejewski
PTS “Orchis”
PROJEKT POMIARÓW DŁUGOŚCI OSTROGI POLSKICH PODKOLANÓW
Ponad 3 lata temu Richard Bateman i Roy Sexton rozpoczeli w Wielkiej Brytanii badania porównawcze populacji podkolanów. Na wstępie dotyczyły one DNA i próby rozszyfrowania różnic genetycznych, generujących istnienie bliźniaczo podobnych, dwóch różnych gatunków europejskich. Badania te niewiele wniosły, jako że różnice DNA pomiędzy Platanthera bifolia a Platanthera chlorantha są minimalne - i to dopiero na którymś tam poziomie. Postanowili wówczas dokładniej przyjrzeć się krańcowo odległym populacjom, R.Sexton zaczął od Szkocji, natomiast R.Bateman badał popualcje południowej Anglii. W szybkim czasie zauważono różnice pomiędzy długością ostrogi, w której gromadzi się nektar. Ponieważ akurat ten element kwiatu ma zasadniczy związek z rozmnażaniem gatunków, zaistniała potrzeba dokładniejszych badań oraz właczenia w całosc projektu jak największej ilości populacji rozsianych na całej długości "południkowej" Wysp Brytyjskich. W ostrodze jak wiadomo gromadzi się nektar - na dodatek tylko w końcowej jej części, stąd zmiana długości tego elementu musi mieć związek z polinatorami. Ćmy aby dostać się do nektaru, muszą również mieć różne długości trąbki w zależności od położenia geograficznego. Po roku badań uzyskano wynik 2,2% zmiany długości ostrogi na każde 100km. Im bardziej na południe, tym jej długość wzrastała. Obydwaj panowie zgodnie postanowili, ze bez "fanatykow" storczyków i włączenia ich do programu zbierania danych z możliwie jak największej ilości polulacji - nie dadzą technicznie rady zebrania tak ogromnej ilości informacji. K.Darwin wnioskował zależność pomiędzy długością trąbek motyli a długością ostróg gatunków tropikalnych dawno temu, mając w zasadzie "pod nosem" dokładnie to samo zjawisko. W każdym razie z końcem zimy 2006/2007, w kwartalniku Hardy Orchids Society ukazała się odezwa do wszystkich, z prośbą o włączenie się do programu badań. Po sezonie -spłyneły dane 1876 pojedyńczych roślin, ze 120 różnych populacji, Wyniki były rewelacyjne, nie tylko potwierdzające tok myślenia ale rownież zauważono kilka innych rzeczy. Jesienią 2007 roku Bateman i Sexton ponownie zwrócili się do wszystkich, aby kontynuować zbieranie danych i wyjść na obszar Europy kontynentalnej, jako że kilka osób dostarczyło wyniki pomiaru podkolanów z południowej Francji oraz granicy Alp włoskich i austriackich. Wiadomość o tego typu badaniach dotarła także poza granice Wielkiej Brytanii, osobiście wiem o źródle irlandzkim, które opublikowało zdjęcie z wyjaśnienem zasad pobierania danych - a takze o Niemczech, w których ukazała się informacja przetłumaczona z czasopisma Watsonia. Dlaczego o tym wszystkim pisze? Otóż z kilku powodów - przede wszystkim dlatego, że przy naprawde minimalnym nakładzie zaangażowania, możemy być bardzo przydatni. Mało tego – R.Bateman bierze pod uwagę jedynie rozciągłość południkowa, a Polska ma to do siebie że jest wcale pokaźnym krajem również na szerokość. W zeszłym roku patrząc na mapę kraju, przyjąłem takie zalożenie: południowa linia Polski: Żary - Wrocław - Górny Śląsk - Ponidzie - Beskidy - Roztocze. Przy uwzględnieniu danych z Niemiec, tym samym wypełni się lukę pomiędzy Francją - Austria/Włochami północnymi a nami. Sam pomysł aby popatrzec na kierunek wschód-zachód wyszedł ode mnie, stąd nie byliśmy jedynie biernymi dostarczycielami danych ale takze kimś w rodzaju mini-partnera. W kazdym razie wyniki dostarczone przez PTS "Orchis", wzbudziły niemałą sensację, jako że okazały się lekko zdumiewające. Nie będę teraz podawał żadnych szczegółów, aby nikomu nie sugerować jakich wymiarów ostrogi może się spodziewać. W tym sezonie założyliśmy zagęszczenie pomiarów z Polski południowej oraz zebranie danych z północy kraju, tak aby nie tylko uwierzytelnić uzyskany do tej pory materiał, ale także zweryfikować wyniki z rezultatami angielskimi.
W imieniu własnym oraz Polskiego Towarzystwa Storczykowego „Orchis” zwracam się do wszystkich miłośników storczyków w naszym kraju z prośbą o włączenie się do tego projektu. Wystarczy notatnik terenowy, ołówek oraz zwykła linijka. Ludzkie oko jest w stanie rozpoznać dokładność 0,5mm na podziałce linijki, stąd w zestawieniu ze zdjęciem jak należy mierzyć ostrogę – sprawa jest naprawdę banalnie prosta. Dodatkowo niezbędne jest policzenie ilości liści oraz w miarę możliwości – ich długość i maksymalną szerokość, a także wysokość całej rośliny po szczyt kwiatostanu. Ponadto proszę o policzenie roślin w populacji, opis siedliska (np.lasek brzozowy, lekko podmokła łąka, skraj lasu mieszanego, murawa kserotermiczna), podanie lokalizacji (zwłaszcza jeśli jest to możliwe - pomiary gps) oraz imie i nazwisko celem umieszczenia w kartotece. Wyniki zostaną opublikowane w kolejnych wyadniach biuletynu PTS „Orchis”. Mile widziane zdjęcia roślin, zwłaszcza osobników problematycznych ( np.mieszańców P.bifolia x chlrantha )
Koordynatorem projektu jest kol. Przemysław Baraniecki z Poznania, dane proszę kierować bezpośrednio do niego na adres:
baraniecki@inf.poznan.pl
W drugim załączniku podany jest pełen spis metodyki, z tym że dokładność pomiaru podana jest błędnie – prawidłowo powinno być 0,5mm ( w wypadku, kiedy zakończenie ostrogi mieści się pomiędzy odległością 1mm na skali linijki ).
Krzysztof Andrzejewski
PTS “Orchis”
 metodykaMetodyka _pomiarow_bifolia_chlorantha.pdf (82.1 k) |