czartawa pospolita (Circea lutetiana)
Garść informacji o dwóch podobnych gatunkach czartawy, które zamieszczam ze strony: "Ochrona rzadkich i zagrożonych roślin w lasach Ziemi Lubuskiej i Łużyc"
(1) Czartawa drobna (Circaea alpina) jest delikatną rośliną zielną dorastającą do 20 cm wysokości. Łodyga soczysta, jasnozielona, oskrzydlona, w obrębie kwiatostanu gruczołowato omszona. Liście naprzeciwległe, jajowato-sercowate, ząbkowane, na brzegach krótko, gęsto orzęsione, osadzone na płaskich oskrzydlonych ogonkach, sprawiają wrażenie lśniących. Kwiaty - drobne, białe lub różowe, zebrane w groniasty kwiatostan. Owoc - podłużnie maczugowaty (gruszkowaty), jednonasienny, pokryty krótkimi włoskami.
(2) Czartawa pośrednia (Circaea x intermedia) jest trwałym mieszańcem czartawy drobnej i czartawy pospolitej, dorastającym do 40 cm wysokości. Łodyga wyprostowana, rozgałęziona, w środkowej części kanciasta, w obrębie kwiatostanu gruczołowato owłosiona. Liście w zarysie jajowato wyciągnięte, ząbkowane, u nasady sercowate, osadzone na odstających, długich ogonkach. Liście na obrzeżach i wzdłuż nerwów krótko owłosione. Kwiaty - drobne, białe lub różowe, zebrane w rozgałęziony, groniasty kwiatostan. Oprócz kwiatostanu szczytowego występują liczne grona boczne. Owoc - maczugowatokulisty, dwunasienny, pokryty krótkimi, haczykowatymi włoskami.
Czartawa drobna kwitnie wcześniej od końca maja do sierpnia. Czartawa pośrednia zakwita później - w lipcu - sierpniu. Kwiaty obydwu gatunków zapylane są przez muchy. Rośliny te mają nadzwyczajne zdolności regeneracyjne - mogą być rozmnażane z kawałków łodygi zawierających po 1 węźle.
Bardzo pospolitym w lasach łęgowych gatunkiem jest trzecia z występujących w Polsce czartaw:
(3) czartawa pospolita (Circaea lutetiana). Ma ona jednak prawie prostą nasadę liścia i dość obficie owłosione blaszki liściowe, podczas gdy liście czartawy drobnej i pośredniej mają wyraźnie sercowatą nasadę i skąpo owłosione blaszki. Czartawa drobna odróżnia się dodatkowo niewielkimi rozmiarami.
Nazwa rośliny pochodzi od imienia greckiej czarodziejki Circe, prawdopodobnie ze względu na owoce z haczykowatymi włoskami, które mają zdolność przyczepiania się do wszystkiego.
Może te informacje pozwolą na oznaczenie czartaw pokazanych na fotkach.