Robiąc przegląd swoich zasobów bibliotecznych natrafiłem na stare "Wiadomości botaniczne", a że bardzo lubię zaglądać do takich staroci, tak też uczyniłem i o dziwo artykuł może nie pierwszwj świeżości, ale jakby na czasie w stosunku do toczących się na forum dyskusjach.

Załączam pierwszą część artykułu Pani Joanny Diak, jeżeli będzie zainteresowanie to dorzucę nastepne, jako głos w dyskusji ;-)


HODOWLE MYCELIARNE GRZYBÓW WIELKOOWOCNIKOWYCH

Grzyby wielkoowocnikowe są współcześnie przedmiotem coraz intensywniejszych badań biochemicznych i fizjologicznych. Hodowle myceliarne grzybów wielkoowocnikowych mogą stać się w przyszłości źródłem składników pokarmowych, szczególnie białek i witamin, lub też podobnie jak pleśnie źródłem nowych leków. Jednak u grzybów wielkoowocnikowych nie został jeszcze wystarczająco poznany zespół warunków prowadzący do szybkiego wzrostu myceliów i formowania się struktur fruktyfikacyjnych na podłożach syntetycznych. Oddoux (1953) podaje, że z przebadanych 508 gatunków Basidiomycetes, na pożywce zawierającej agar, ekstrakt maltozowy i elementy nieorganiczne, 248 gatunków rośnie oraz może być zachowane przy życiu przez kolejne przeszczepianie i przechowywanie w obniżonej temperaturze. Są to gatunki z następujących rodzajów: Boletus, Marasmius, Colfybia, Mycena, Clitocybe, Melanoleuca, Lyophyllum, Rhodopaxittus, Naucoria, Hebeloma, Dryophila, Geophila, Conocybe, Lepiota, Psaliota. Gatunki z rodzajów Inocybe i Russula nie dawały wzrostu, a gatunki z rodzajów Tricholoma, Rhodophyllus,, Lactarius dawały różne rezultaty.

Osobny problem w hodowli myceliarnej grzybów wielkoowocnikowych stanowi uzyskanie czystej kultury z jednej spory lub zawiesiny spór. Spory otrzymuje się przez wysyp z kapelusza lub roztarcie wysuszonych blaszek z wodą.

Po wyjałowieniu zawiesiny wodnej spór, nanosi się ją na wyżej wymienioną pożywkę. Ten typ pożywki stałej ubogiej w składniki odżywcze jest stosowany najczęściej przy wstępnych pracach izolacyjnych zmierzających do otrzymania kultur wzorcowych. Z jednej spory można uzyskać jedno mycelium, gdy każdą kiełkującą spore przeniesie się na osobną szalkę z tą samą pożywką.

Podobny efekt osiąga się drogą kolejnych rozcieńczeń zawiesiny wodnej spór, aż do momentu uzyskania w kropli wody jednej spory, którą przenosi się na szalkę z pożywką. Humfeld (1954) i Cirillo (1960) podają metodę otrzymywania myceliów poprzez izolację tkanki z trzonka, lub warstwy hymenialnej grzyba. W tym celu sterylizuje się powierzchniowo owocnik w podgrzanym alkoholu i odpowiednie fragmenty tkanki przenosi na pożywkę.

Panuje pogląd, że mycelia grzybów wielkoowocnikowych...

"Humfeld (1954) i Cirillo (1960) podają metodę otrzymywania myceliów poprzez izolację tkanki z trzonka, lub warstwy hymenialnej grzyba. W tym celu sterylizuje się powierzchniowo owocnik w podgrzanym alkoholu i odpowiednie fragmenty tkanki przenosi na pożywkę."


HA! I o to mi chodziło. Dzięki!! :-)

To żebyś był w 3/4 uradowany :-)

"...Panuje pogląd, że mycelia grzybów wielkoowocnikowych podobnie jak pleśnie nie wymagają do swego wzrostu wieloskładnikowych pożywek syntetycznych.

Organicznym źródłem węgla jest najczęściej glikoza lub ekstrakt maltozowy. Z przeprowadzonych dotychczas badań wynika, że grzyby wielkoowocnikowe w hodowlach myceliarnych mogą zużywać azot jedynie w postaci związków organicznych.

Jen-nison, Newcomb (1955) badali zapotrzebowanie na azot związany nieorganicznie (sole amonowe) i azot związany organicznie (aminokwasy, kazeina, pepton) u 42 gatunków grzybów nadrzewnych z rodzajów: Peniophora, Polyporus i Trametes. Hodowle płynne-wytrząsane prowadzili ze standardowych myceliów na pożywce o następującym składzie: MgSO4 7HaO 0,5 g, KH2PO4 1,5 g, źródła azotu 100 mg, elementy śladowe: Cu 0,01 mg, Fe 0,05 mg, Mn 0,01 mg, Mo 0,01 mg i Zn 0,07 mg na 1000 ml HaO.
70 ml. pożywki w kolbie "Erlenmayera (250 ml) inokulowano odpowiednim mycelium i inkubowano w temperaturze 28°C przez 7 dni.

Autorzy stwierdzili, że tylko Trametes serialis wykazuje wzrost w obecności chlorku amonu jako jedynego źródła azotu. Przebadane gatunki grzybów nadrzewnych najlepiej przyswajają następujące aminokwasy: argininę, cysteinę, kwas glutaminowy, glutaminę i walinę. W literaturze zazwyczaj podaje się, że grzyby są wrażliwe na niedobór co najmniej czterech witamin: tiaminy, biotyny, inozytolu i pirydoksyny. Jennison, Newcomb (1955) stwierdzili, że Armillaria mdlea, Merillus americanus, Polyporus sulphiireus, Poria radiculosa rosną na pożywce syntetycznej z dodatkiem tylko tiaminy, natomiast Poria vailantii i Fomes officinatis wymagają do wzrostu adeniny, biotyny, rybofla-winy i pirydoksyny.
Temperatura i pH podłoża wywierają duży wpływ na procesy życiowe kultywowanych organizmów. Dla przebadanych gatunków grzybów wielkoowocnikowych wartość pH, przy której następuje wzrost myceliów, waha się w granicach od 5,0 do 6,0 z wyjątkiem grzybów nadrzewnych, gdzie pH może ulec obniżeniu aż do 4,0.

Temperatury inkubacji myceliów są zależne od indywidualnych wymagań badanego gatunku, lecz najczęściej mieszczą się w zakresie od 20°C do 30°C. Z reguły kultury wzorcowe przechowuje się w temperaturze 4°C.
Jak wykazały doświadczenia, odpowiednie warunki świetlne i temperaturowe są niezbędne do inicjacji i rozwoju struktur fruktyfikacyjnych w hodowlach myceliarnych grzybów wielkoowocnikowych.

Kitamoto, Takahashi, Kasai (1968) wyprowadzili kultury myceliarne Fcwolus arcularis (Fr.) Amies. ze spór na 2% agarze maltozowym. Po tygodniu inkubacji w ciemności w temperaturze 25°C, uzyskane mycelia używano jako inokulum, zachowując tę samą pożywkę i temperaturę inkubacji. Po dwóch dniach od momentu pierwszego przeszczepienia przeniesiono kultury z ciemności na światło ciągłe około 250±300 lux. Po trzech dniach ekspozycji na świetle w centrum kolonii powstało cieliste zabarwione primordium „pierwotne ciało owocujące". Następnie obserwowano tworzenie się i wydłużanie trzonka na około 10—20 mm. Z kolei trzonek rozpłaszczał się w pobliżu końca elongacji i pory ukazywały się na kapeluszu. Kolor kapelusza przechodził z białego w kremowobiały i spory były już widoczne w hymenium. Rozwój owocnika u Favolus arcularis trwał siedem do ośmiu dni po inokulacji i zachodził tylko na świetle. Na uwagę zasługuje fakt, że owocniki formowały się w centrum kolonii, gdy kultury umieszczano na świetle natychmiast po inokulacji, lecz gdy kultury rosły w ciemności przez trzy do pięciu dni przed ekspozycją świetlną, na kolonii tworzył się pierścień owocników (fairy ring).

Oprócz Fcwolus arcularis te same typy rozmieszczenia owocników na kolonii obserwowano także u Coprinus logopus Rea. Coprinus macrorhizus Rea.
W badaniach nad Cep* s rinus macrorhizus Rea. f. microspora Hongo (Tsusue, Yanaginata 1968), stwierdzono efektywny wpływ obniżonej temperatury w dwóch różnych stadiach morfo-genezy, a mianowicie w powstawaniu i rozwoju primordium, oraz we wzroście i dojrzewaniu ciał owocujących. Mycelia kultywowano na agarze ziemniaczane-cukrowym o pH 6,0 w temperaturze 30°C i świetle ciągłym fluoryzującym około 500 mx. Po czterech dniach kultury przenoszono do chłodni o temperaturze 5°C na 24 godziny. Następnie inkubowano w temperaturze 30°C i już po pierwszym dniu zauważono tworzenie się drobnych primordiów zorganizowanych w kolistą strefę. Po sześciu dniach hodowli w standardowych warunkach zastosowano jeszcze raz temperaturę S°C przez 24 godziny i w efekcie po łącznie dwunastu dniach kultywacji rozwijały się sterylne owocniki.

Tylko u nielicznych gatunków grzybów mikorytycznych udało się..."

Życzę miłej lektury, a że muszę "wybyć" i radość trzeba dozować ... :-), będę wieczorem.

Nooo....fajne.....a teraz niech kolega przetłumaczy to na język polski. ;-)


Tak przy okazji, próby zamierzam przeprowadzać właśnie na agarze ziemniaczano-cukrowym.

oooo, chyb coś zaczynam rozumieć.

Ziemniaki..... cukier..... w podgrzanym alkoholu ...

Dalej, dalej, chłopaki, proszę o tak ładnie podany przepisa, jak na "Wiosna, panie sierżancie" :D

Pimpek, masz tu przepis na hodowlę jednokomórkowych workowców w warunkach chałupniczych:

4g drożdży (workowce w końcu no nie?) :->
4g kwasku cytrynowego
5kg H₂O
1kg sacharozy

Powodzenia ;-)
Workowce niech sobie rosną, a co zrobisz z produktami ubocznymi to twoja sprawa :-D

No... produkty uboczne trzeba by chyba było wlać.

eee, znaczy wylać :))

Kolega Bogdan jest za "cienki" żeby to tłumaczyć, zresztą kolegi Bogdana nie bardzo to interesuje :-)
Kolega Bogdan umieścił to (bo przez przypadek się natknął) co by praktycy-hodowcy mieli łatwiej.
Co do "tłumaczenia-interpretacji" trzeba radzić sobie samemu :-)

"...Tylko u nielicznych gatunków grzybów mikorytycznych udało się wywołać fruktyfikację na podłożach syntetycznych. Grzyby koprofilne są łatwiejsze w hodowli, ponieważ można stosunkowo łatwo odtworzyć środowisko naturalne, stosując odpowiednie podłoże. Niektóre gatunki grzybów koprofilnych kultywuje się na skalę przemysłową np: Agaricus bisporus w Europie i Ameryce Półn. Car^teltus .shii-take w Japonii i Yobaria volvacea w Azji Połud. Oprócz kompostu naturalnego w hodowli Agaricus bisporus stosuje się komposty sztuczne preparowane ze słomy, ; ziarn kukurydzy i innych produktów naturalnych. Kilka milionów ton owocników Cortinellus shii-take produkuje się rocznie w Japonii. Oryginalną metodę kultywacji stosuje się już od 2000 lat. Specjalnie preparowane kłody drewna inokulowańe są :zawiesiną spór i inkubowane od l do 2 lat. Po inkubacji kłody wytrząsa się w woclzie i suszy, a owocniki zbiera w ciągu kilku dni. Hodowla grzybólw koprofilnych na podłożach syntetycznych również napotyka duże trudności, a lepiej udaje się na , podłożach zawierających wyciągi z produktów naturalnych. Humfeld (1954) podaje, że z 18 litrów pożywki zawierającej wyciągi z gruszek i asparagusa, inokulo-wanej 70 g mycelium Agaricus bisporus, po 24 godzinach inkubacji w temperaturze :26°C, otrzymuje się 600 g mycelium o charakterystycznym grzybowym zapachu.
Na pożywkach stałych (zestalonych agarem) lub płynnych inokulowanych zarodnikami grzybowymi, czy fragmentami myćeliów, mycelia rosną na powierzchni pożywek w formie luźnej lub zbitej pilśni. Ten rodzaj kultywacji jest prostszy i tańszy, lecz polecany tylko w badaniach początkowych, gdy ustala się ogólne parametry doświadczenia. W dalszych etapach badań biochemicznych i fizjologicznych sto> sowane są kultury płynne-wytrząsane, chociaż niejednokrotnie napotyka się duże v trudności w uzyskaniu tych samych metabolitów co w kulturach powierzchniowych. Jednak w kulturach płynnych-wytrząsanych wzrost myćeliów następuje w całej objętości pożywki, a także w porównaniu z kulturami powierzchniowymi wydajniejsze jest zużycie składników pożywki. Technika kultur płynnych-wytrząsanych umożliwia przewietrzanie myćeliów powietrzem lub tlenem, co bardzo podnosi wydajność hodowli. Przejście w hodowlach myceliarnych od pożywek stałych, na których wyprowadzane są kultury wzorcowe, do pożywek płynnych-wytrząsanych.Y ułatwia pomiar wzrostu mycelium i badanie jego metabolitów, a także stwarza możliwość wzbogacenia składu pożywki wyciągami z odpowiednich substratów.
Wielu autorów podkreśla, że ekstrakty z różnych substancji naturalnych takich, jak: humus, mech, drewno stymulują wzrost myceliów. W przypadku grzybów nadrzewnych rozkładających celulozę, hemicelulozę i ligniny, pożywki płynne mogą zawierać ekstrakty z drewna, słomy, ziarn kukurydzy i innych węglowodanowych substratów. Tego typu hodowle prowadzone są w odpowiednio dużych fermentorach i nierzadko mają charakter produkcji półprzemysłowej, chociażby ze względu na niewątpliwe wartości odżywcze myceliów grzybowych. Np. mycelia Tricholoma nudum i Polyporus palustris (Reusser, Spencer 1958) zawierają około 60% białka bogatego w lizynę i tryptofan oraz witaminę B. Bogatym źródłem białek, aminokwasów egzogennych i witamin (biotyna, tiamina, pirydoksyna, kwas pantotenowy, kwas foliowy, ryboflawina) są mycelia Morchella esculenta, M. hortensis, M^hybrida, hodowane na podłożu płynnym z dodatkiem serwatki sera i wyciągu z nasion dyni, (Litchfield 1964). Mycelium Agaricus bisporus jest jednym z najlepszych naturalnych źródeł kwasu nikotynowego i ryboflawiny. Na ogół w myceliach występują te same witaminy co w owocnikach, z wyjątkiem witaminy E (tokoferolu), której dotychczas nie znaleziono w hodowlach myceliarnych.
Substancje biologicznie czynne (produkty metabolizmu wtórnego) występujące w owocnikach mogą być również produkowane przez mycelia, a mycelia pod wpływem zmienionych warunków wegetacji mogą metabolizować substancje o nowych własnościach biologicznych i strukturach chemicznych nie spotykanych w owocnikach. Leung, Paul (1967, 1968) wyodrębnili z mycelium Psilocybe baeocystis psilocybinę (substancję halucynogenną), występującą także w owocnikach tego gatunku grzyba, oraz dwie nowe pochodne psilocybiny, baeocystinę i norbaeocystinę i nie występujące w owocnikach. Podobnie w hodowli myceliarnej Cabatia gigantea, w której czynnik cytostatyczny o charakterze mukoproteidu (calvacin) znaleziony w owocniku był także wydzielany przez mycelium do pożywki (Beneke 1963). Od kilkunastu lat w literaturze pojawiają się listy kultur myceliarnych grzybów wielkoowocnikowych, których ekstrakty mają działanie cytostatyczne. Największą aktywność hamującą rozwój nowotworów przeszczepialnych (Carćinoma 755, Sarcoma 180, Leukemia L-1210) wykazują kultury następujących gatunków: Irpex flams, Poria corticola, Hericium erinaceum, Tricholoma paneolutn, Polyporus sp. (Espenshade, Gregory, Healy, Agersborg 1966). Grzyby wielkoowocnikowe, podobnie jak bakterie i pleśnie, mają zdolność przeprowadzania transformacji biogenetycznych in vitro. Ta właściwość, a przede wszystkim możliwość uzyskiwania wtórnych metabolitów, budzi coraz większe zainteresowanie hodowlami myceliarnymi grzybów wielkoowocnikowych.
Zaklad Farmakologii PAN w Krakowie, ul. Ojcowska 52
LITERATURA
Beneke E. S., 1963. Mycologia 55, 257.
Cirillo V. P., 1960. U.S. Patent 2, 928, 210, March 15.
Espenshade M. A., Gregory F. J., Healy E. M., Agersborg H., 1966. Mycologia 58, 80.
2—"wiadomości Botaniczne, t. XVII, 2 8
Humfeld H., 1952. U.S. Patent 2, 618, 900, Nov. 25.
Humfeld H., 1954. U.S. Patent 2, 693, 665, Nov. 9.
Jennison M. W., Newcomb M. D., 1955. Mycdlogia 47, 275.
Kitamoto Y., Takahashi M., Kasai Z., 1968. Plant, and Celi. Physiol. 9, 797.
Leung A. Y., Paul A. G., 1967. J. Pharm. Sci. 56, 146.
Leung A. Y., Paul A. G., 1968. J. Pharm. Sci. 57, 1667.
Litchfield J. H., 1964. Food Science 29, 690.
Oddoux L., 1953. Mushroom Science 2, 21.
Reusser F., Spencer J., 1958. Appl. Microbiol. 6, 1.
Tsusue Y. M., Yanaginata T., 1968. J. Gen. Appl. Microbiol. 14, 213."

Propos grzybów wielkoowocnikowych skonsumowałem dziś pierwsze wiosenne boczniaki z własnego ogródka. ;-)