Cześć,

[WSTĘP]

notując informacje o grzybach, które wcielam do swojego zielnika notuję rówież informacje o organizmach znajdujących się w pobliżu. Mogą to być inne grzyby, glony, mchy, śluzowce, porosty.....
Na porostach się nie znam. Podejrzewam, że bardzo często coś, co jest porostem mogę nazwać glonem, bo "taki zielony proszek na drewnie" notuję jako "Algae". Mniej więcej w tej sprawie jest mój wątek. Będę w nim używał nazw, które lichenologów może i będą razić, ale jeśli ktos potraktuje mój wątek jako lichenologiczne dyktando i popoprawia moje błędy to się najwyżej czegoś nauczę.

[PROLOG]

Na kawałku świerkowego płotu znalazłem owocniki. Na razie nie będę pisał "grzyby" czy domniemanej nazwy rodzajowej, bo przecież może się okazać, że są to perytecja jakiegoś porostu.


[bio drewienko 1]


[bio drewienko 2]

Owocniki znajdują się pomiędzy zbiorowiskami zielonych ?glonów. Poglądowo:


[bio drewienko 2]


[bio drewienko 3]

Standardowo zanotowałbym, że rosną pomiędzy / na glonach ale ponieważ sprawa tej mojej niedokładności mnie męczy od dawna, tak więc tym razem postanowiłem się nieco z moich wątpliwości rozwiać - radząc się właśnie Was.

Jak odróżnić, czy są to glony czy porosty? Ile jest tam porostów? Czy ich kolonie posiadają płynne granice? Co jest ich owocnikami? - postaram się pokazać co na tym drewienku 10 x 2cm się znajduje, zadam swoje pytania i napiszę co sam myślę o tym co widzę.

c.d.n. jeszcze dzisiaj.

[ROZDZIAŁ 1 - GŁÓWNY WINOWAJCA]

Głównym sprawcą całego zamieszania jest coś, co na swoje potrzeby nazwałem Trichonectria






[bio tricho 1-5]

Pozwoliłem sobie na taką sugestię dla tego, że perytecja formy doskonałej pasują do opisu rodzaju. Włoski są grubościenne, ale septowane.


[bio tricho włoski]

Na niektórych owocnikach widać również, tak mi się wydaje, że włoski układają się jak korona przy ujściu, dokładie tak samo, jak to jest u naporostowej Trichonectria rubefaciens. Widac to na tablicy na samym dole:


[bio tricho 0]

Bardzo ciekawe są zarodniki workowe, które są unikalnego kształtu, popatrzcie:


[bio tricho spores]

Zaś pomiędzy glonami trafia się coś, co może być owocnikami formy niedoskonałej, widac było konidiofory, zaś zarodniki konidialne, mniejsze od workowych mają bardzo zbliżony kształt.


[bio tricho ana] Foto (c) 2009 Hans-Otto Baral

PYTANIA: Czy komuś z Państwa Lichenologów znany jest ten grzybek? A może poszedłem całkiem w złą stronę i jest to porost? Już kiedyś tak mnie zmyliła Psoroglaena abscondita. Jakieś sugestie? Kształt zarodników jest dość wyjątkowy..... A może to, co wydaje się być anamorfą (ze względu na zbliżony kształ zarodników) jest Wam znane jako jakieś porostowe pyknidia?

c.d.n. jeszcze dzisiaj

[ROZDZIAŁ 2 - NA PEWNO POROST]

Obok znajduja się apotecja jakiegoś porostu:


[bio black lichen]


[bio bl lich]

Tu nie miałem problemu z rozpoznaniem, że jest to porost, gdyż apotecjum zawierało amyloidalny żel w hymenium:


[bio bl lich amyl]

Przekrój przez miseczkę pokazuje bardzo ładne komórki marginalne, identyczne ze szczytem parafiz. Są też zarodniki workowe:




[bio bl lich 1-3]

PYTANIA: Jaki to jest gatunek? Czemy owocniki pojawiają się w miejscy, gdzie nie ma zielonych glonów? Te jasno-seledynowo-niebiesko-szare zlepki przy czarnych owocnikach to glonowa część tegoż porostu?

c.d.n. jeszcze dzisiaj

[ROZDZIAŁ 3 - MAŁY MITOSPOROWY DISCOMYCET]

Zaraz obok (1-1,5cm od owocników ?Trichonectria) jest kolonia małych mitosporowych discomycetów (coelomycetes)


[bio coelo 1]

Wyglądają jak miniaturowe Pyrenopeziza, ale oczywiście są anamorficzne :) Oczywiście, jak wszystko na tym kawałku drewna rosna pomiędzy glonami




[bio coelo 2-4]


Owocniki są dość małe zdecydowana większość < 100um (dojrzałe).


[bio coelo 11]

excipulum zbudowane z szarobrązowej, niekiedy czarnej textura globulosa.


[bio coelo 22]

Zarodniki konidialne dość duże, jednokomórkowe, z dwoma LBs


[bio coelo 33]

Konidiofory krótkie, wyrastają bezpośrednio z komórek subhymenium (tx.globulosa), często jednak konidiogenne komórki są własnie tx.globulosa i żadnych trzonków nie widać:


[bio coelo 55]

[bio coelo 44]

Żadnej reakcji IKI- (J-), żadnej reakcj w KOH

PYTANIA: Grzybki niezlichenizowane czy też konidialne owocników porostów? A jak to rozpoznać? Tylko opatrzenie?

c.d.n. jeszcze dzisiaj

[ROZDZIAŁ 4 - POROST, PYKNIDIA + APOTECJA (ten sam?)]

Pomiędzy tym wszystkim, milimetry od moich perytecjów ?Trichonectria, pomiędzy ?normalnymi zielonymi ?glonami są jasniejsze, bardziej seledynowe fragmenty.


[bio razem]

Widać, że musi to być jakiś porost z owocnikami (pyknidialmi)


[bio pyknidia]

Tak też to wygląda pod mikroskopem, choć zaobserwowałem jedynie glony i całą masę ?zarodników_konidialnych


[bio konid 1]

[bio konid 2]

[bio konid 3]

Nie udało mi się zaobserwować żadnych konidioforów czy innych komórek, np. ściany.

PYTANIA: To są porosty, prawda? Czy można je oznaczyć? To są pyknidia z zarodnikami konidialnymi, prawda? Czy ten porost owocnikuje tylko tak, czy posiada również formę doskonałą owocników?

...... moje końcowe pytanie ma ukryte dno, ponieważ kilka (kilkanaście) milimetrów dalej trafiłem na odrobinkę większe pyknidia, ale nie miały zarodników i odrobinę inny kształt. I jakieś 5cm dalej natrafiłem na coś właśnie takiego, ale w różnych stadiach rozwoju, łącznie z wykształconym apotecjum:


[bio apotecja]

nie mikroskopowałem tego apotecjum, bo wydało mi się jednaj niedojrzałe. Jeśli potrzeba, to je pokroję.

PYTANIA 2: Czy są to apotecja tego samego porostu, którego pyknidia formy niedoskonałej mikroskopowałem powyżej? Czy można go oznaczyć?

c.d.n. jeszcze dzisiaj

O, zapodziało mi się jeszcze jedno ładne zdjęcie do powyższego rozdziału :)


[bio zaległe]


[ROZDZIAŁ 5 - ZIELONE GLONY SĄ BIAŁE POD SPODEM]

Te niby normalne glony, po prostu zielone nie są niekiedy jednowarstwowym nalotem, ale wypukłą wielopiętrową strukturą.


[bio zielone]

ale często też, gdy się zdrapie te pierwsza warstwę zielonych komórek - pod spodem jest biały proszek


[bio białe]

Podejrzewałem, że to może być utleniona żywica, jakieś kryształki lub grzybnia. Zmikroskopowałem i co prawda były tam nieliczne strzepki, ale to-to białe wydaje mi się, że są to po prostu te same glony, ale martwe.

[bio glon mikro 1]


[bio glon mikro 2]

zabarwiłem to w IKI i wydaje mi się, że to są właśnie martwe, pozbawione chlorofilu glony


[bio glon mikro 3 IKI]

ps. na takiej odsłoniętej białej kupce znalazłem też grzybki


[bio na białym]

ale je już sobie w wolnych chwilach prędzej czy później oznaczę :)

PYTANIA: Jak rozpoznać, czy coś jest gloami czy porostami? Po obecności strzepek grzybni? Ale na takich starych deskach JAKIEŚ strzepki będą zawsze i wszędzie! Czy te białe to są właśnie martwe glony?

c.d.n. jeszcze dzisiaj (ale już raczej jutro, bo nie wiem czy zdążę za 30minut, hehehe)

[ROZDZIAŁ 6 - NIEKTÓRE GLONY CZERNIEJĄ....... listki ?]

.....ale niektóre fragmenty zielonych koloni tych niby zwykłych glonów robią się czarne....


[bio czerne glony 1]

[bio czarne glony 2]

[bio czarne glony 3]

Tak więc je zmikroskopowałem i faktycznie zaczyna je oplatac czarna grzybnia.....


[bio czarne mikro 1] zostawmy w spokoju ten wielokomórkowy brązowy zarodnik :-))))

biorąc poszczególne glony w niewolę :)


[bio czarne mikro 2]

Warto zauważyć, że trafiłem również na "biały proszek" z tą grzybnią:



PYTANIA: Czy to jest już porost, czy jakiś grzybek zainfekował glony? A może takie połączenie glonów i grzybni, bez jakichkolwiek większych form owocnikowania to sa te słynne, ciężkie do oznaczania "proszkowe glony"? Czy one owocnikują kiedykolwiek?

Ale....... ale na innej kupce ?glonów zauważyłem coś, co mnie zastanowiło:


[bio listek 1]

[bio listek 2]

Z tego co pamiętam z różnych gałęzi, to to są niemowlatki takich porostów-listków, które z góry są seledynowe a od spodu zaś czarne. Mają nawet do 1cm wielkości, mogą być takie "rozczłonkowane" jak dłoń, palce....
No i one wyglądają właśnie tak, jakby się tworzyły na tych kępkach glonów, które są właśnie zaczernione. Połączyłem tę czarną powierzchnię glonów z czarnym spodem tych "listków" i może jest to ten sam gatunek? Wówczas byłby to porost.

PYTANIA 2: Czy te zaczernione glony to właśnie początek tworzenia się tych "listków"? Czy to jest plecha? A może to coś innego, dwa różne porosty?
Jeśli porostem jest ten listek, czxarny od spodu a seledynowy od góry, to czy więc te zielone, zaczernione glony są tylko przypadkowym podłożem czy to jest część tego samego organizmu? Można to oznaczyć?

c.d.n. - za moment

[ROZDZIAŁ 7 - A OBOK JAKAŚ ?PHOMA ?]

....zaś pomiędzy tym wszystkim rosną owocniki..... Phoma?


[bio phoma 1]

[bio phoma 2]

Zmikroskopowałem jeden owocnik, nie robiłem przekroju więc nie wiem jaki kształ mają komórki konidiogenne. Ale chyba ją sobie kiedyś zdokumentuję ładniej.


[bio phoma micro 1]

[bio phoma micro 2]

[bio phoma micro 3]

PTANIA: No bo to jest któraś Phoma, prawda? I wcale nie jest ważne, że u podstawy też jest sporo glonów ?


[bio phoma micro 4]

c.d.n., ale to już będzie podsumowanie :)

[EPILOG]

Jeśli mi od samego rana zaczniecie oznaczac wszystko co mam tu na zdjęciach, to będę miał chyba najlepiej wynotowane organizmy towarzyszące (assoc.) z wszystkich moich kolekcji :)) Ot po prostu zdenerwowało mnie to, że wszystko co zielone opisuję Algae a to całkowicie zaciemnia albo nawet przekłamuje ekologię niektórych gatunków.
Jednocześnie obiecuję, że po tej lekcji, którą mam nadzieję mi udzielicie - nie będą już więcej w taki sposób roztrząsał każdego mojego patyczka :-) Zadowole się umiejętnością odróżniania glonów od porostów :-)

[PODSUMOWANIE]

Przedstawiłem powyżej w kilku rozdziałach kilka organizmów, które na pierwszy rzut oka można było odróżnić na tym kawałku drewienka. Jest to na pewno jedynie część z tych, które ten substrat zasiedliły, ale akurat ta zielona część organizmów mnie właśnie zainteresowała. Liczę na to, że z Waszych odpowiedzi dużo się dowiem i nauczę,

dziękuję za uwagę pozdrawiam
Pimpek

Grzybek z zakrzywionymi zarodnikami najbardziej pasuje do rodzaju Everniicola, ale nie jest to Everniicola flexispora. Porost z czarnymi owocnikami to jest Amandinea punctata, zielone apotecja wraz ze swoją postacią konidialną to jest Lecanora conizaeoides. Brązowe konidia w kępkach pasują do rodzaju Psammina. Dziękuję za pomoc poza forum.

pozdrawiam
Piotrek

Ciekawostka: minął równy rok a ja dostałem przesyłkę od Ryśka Rutkowskiego, gdzie pomiędzy glonami na korze Salix znalazłem ponownie pomarańczowe pyknidia, które zawierały zarodniki typu Evernicola.



Sądzę, że to jest ten sam gatunek, który w lutym 2010 opisywałem w tym poście - pomarańczowe pyknidia z zarodnikami konidialnymi). I oczywiście to też nie jest E. flexispora.