Chciałbym tutaj zaprezentować program do pomiarów na fotografiach mikroskopowych, który pokazałem na III Spotkaniu w Borowym Młynie we wrześniu 2009 i który znalazł duże zainteresowanie. Istnieje w tej chwili sporo tego typu programów, jednak ten jest wyjątkowo prosty, łatwy w obsłudze i szybki. Zaprogramował go Jens Rüdig. Można go ściągnąć darmowo tutaj:
http://ruedig.de/tmp/messprogramm.htm („download“)
Tam są trzy pliki po ściągnięciu (w pliku zip), na początek najlepiej zlikwidować (lub przesunąć gdzieś indziej) pliki Einstellungen.ini i Massstaebe.txt – i pozostawić wyłącznie Makroaufmassprogramm.exe. Ten program nie wymaga specjalnej instalacji . Te dwa pozostałe pliki służą jedynie inicjalizacji (Einstellungen.ini) i konfiguracji (Massstaebe.txt), którą trzeba tak czy owak samemu jednorazowo przeprowadzić i którą opisuję poniżej. Te dwa pliki zostaną automatycznie zapisane na nowo po pierwszym starcie programu.
Pod spodem krok po kroku obsługa tego programu:
Punkty 1-4 służą wyłącznie do konfiguracji programu - tzw. definicji odcinków referencyjnych. Wystarczy je przeprowadzić jedyny raz przy nowym mikroskopie lub nowym aparacie fotograficznym lub innej zmianie zestawienia mikroskop-aparat fotograficzny.
Punkte 5 i 6 to właściwy pomiar, bardzo zresztą prosty! Należy jedynie pamiętać, aby pomiar robiś zawsze w takim samym zestawieniu mikroskopu i aparatu fotograficznego jak przy pomiarach referencyjnych (aby była taka sama skala odwzorowania!).
1)
Startujemy więc na początek Makroaufmassprogramm.exe – tak wygląda przy absolutnie pierwszym starcie (bez plików Einstellungen.ini i Massstaebe.txt !):
2)
Po pierwszym starcie musimy skonfigurować dla tego programu tzw. odległość referencyjną, czyli odcinek, który będzie służył do pomiarów przy odpowiednim zestawieniu obiektywu mikroskopu i aparatu fotograficznego. Przy zmianie zestawienia mikroskopu i aparatu fotograficznego (np. przy zmianie obiektywu mikroskopu lub innym ustawieniu zoomu aparatu fotograficznego) należy mieć do dyspozycji inny odcinek referencyjny - można sobie wszystkie takie odcinki referencyjne na początek odpowiednio skonfigurować i nazwać. Ja mam tylko sześć takich odcinków referencyjnych - dwa dla obiektywu mikroskopu o powiększeniu 100 (przy dwóch różnych zoomach aparatu fotograficznego), dwa dla obiektywu mikroskopu o powiększeniu 40 (i tu tak samo: przy dwóch różnych zoomach aparatu fotograficznego) i dwa dla obiektywu mikroskopu o powiększeniu 10 (analogicznie do tych pierwszych: przy dwóch różnych zoomach aparatu fotograficznego) - zresztą, korzystam właściwie najczęściej tylko z dwóch odcinków referencyjnych.
3)
Aby przeprowadzić pomiar kontrolny, trzeba wiedzieć, jaka jest długość kontrolna - najlepiej zmierzyć przez okular dokładnie dłuższy odcinek, który potem posłuży nam na zdjęciu jako odcinek referencyjny (kontrolny). Pod spodem zrobiłem przykład pomiaru pomiędzy odległymi zarodnikami - w tym wypadku zmierzyłem okularem pomiarowym 61,7 µm. Zarodniki nie mogą jednak pływać, ponieważ po pomiarze przez okular i jeszcze przed zrobieniem fotografii mogą się przesunąć i sfałszować pomiar kontrolny (a który nam potem przez lata powinien służyć...). Na zrobionym zdjęciu klikamy więc teraz na początek i koniec odcinka wcześniej zmierzonego (lub znanego) - pokazuje się menu "Längenangabe und Einheit", do którego wprowadzamy dane: długość odcinka referencyjnego i odpowiednią nazwę.
4)
Po kliknięciu na "Messung durchführen" zapisujemy ewentualnie kolejne odcinki referencyjne. Kolejność jest zawsze taka sama: klik na "Messung durchführen", klik na początek odcinka referencyjnego, klik na koniec odcinka referencyjnego, wpis długości i nazwy. Jeśli dotarliśmy do tego miejsca, wtedy reszta to już tylko przyjemna zabawa!
5)
Dotychczasowe kroki były wymagane przy pierwszym starcie programu. Pod spodem kolejność przy normalnych pomiarach na fotografiach - te kroki są już całkiem trywialne, tutaj przykład pomiaru zarodników borowika ponurego (Boletus luridus):
- otwieramy fotografię mikroskopową i nastawiamy dowolny zoom (o samej góry po prawej)
- mierzymy parami: długość, szerokość, długość, szerokość i.t.d.
- pomiary są pokazane bezpośrednio na fotografii i mogą być zapisane zarówno jako plik zdjęciowy jak i tabela pomiarowa tekstowa:
6)
Jeśli potrzebujemy nasze pomiary jako tabelę, wtedy klikamy na ikonę "zapisać do pliku" - czwarta ikonka od prawej - wtedy koniecznie na końcu nazwy wpisać ".txt", aby plik otworzył się automatycznie po zapisaniu!. Jeśli chcemy zapisać tę pomiarową fotografię, wtedy korzystamy z drugiej ikonki od lewej strony "zapisać zdjęcie" - wszystkie funkcje są zresztą opisane na samym dole. W tym przykładzie możemy odczytać:
ilość pomiarów = 11
długość średnia = 11,32 µm
szerokość średnia = 6,08 µm
długość minimalna = 9,37 µm
długość maksymalna = 12,32 µm
szerokość minimalna = 5,6 µm
szerokość maksymalna = 6,41 µm
7)
Tutaj opis funkcji programu:
8)
Program ten ma jeszcze kilka innych funkcji, np. karta "Messwerte" z tabelarycznie przedstawionymi pomiarami, karta "Einstellungen" z możliwością zmiany grubości linii pomiarowej. "Massstabsbalken im Batchbetrieb" nie próbowałem...
Serdeczne pozdrowienia, Artur.
http://ruedig.de/tmp/messprogramm.htm („download“)
Tam są trzy pliki po ściągnięciu (w pliku zip), na początek najlepiej zlikwidować (lub przesunąć gdzieś indziej) pliki Einstellungen.ini i Massstaebe.txt – i pozostawić wyłącznie Makroaufmassprogramm.exe. Ten program nie wymaga specjalnej instalacji . Te dwa pozostałe pliki służą jedynie inicjalizacji (Einstellungen.ini) i konfiguracji (Massstaebe.txt), którą trzeba tak czy owak samemu jednorazowo przeprowadzić i którą opisuję poniżej. Te dwa pliki zostaną automatycznie zapisane na nowo po pierwszym starcie programu.
Pod spodem krok po kroku obsługa tego programu:
Punkty 1-4 służą wyłącznie do konfiguracji programu - tzw. definicji odcinków referencyjnych. Wystarczy je przeprowadzić jedyny raz przy nowym mikroskopie lub nowym aparacie fotograficznym lub innej zmianie zestawienia mikroskop-aparat fotograficzny.
Punkte 5 i 6 to właściwy pomiar, bardzo zresztą prosty! Należy jedynie pamiętać, aby pomiar robiś zawsze w takim samym zestawieniu mikroskopu i aparatu fotograficznego jak przy pomiarach referencyjnych (aby była taka sama skala odwzorowania!).
1)
Startujemy więc na początek Makroaufmassprogramm.exe – tak wygląda przy absolutnie pierwszym starcie (bez plików Einstellungen.ini i Massstaebe.txt !):
2)
Po pierwszym starcie musimy skonfigurować dla tego programu tzw. odległość referencyjną, czyli odcinek, który będzie służył do pomiarów przy odpowiednim zestawieniu obiektywu mikroskopu i aparatu fotograficznego. Przy zmianie zestawienia mikroskopu i aparatu fotograficznego (np. przy zmianie obiektywu mikroskopu lub innym ustawieniu zoomu aparatu fotograficznego) należy mieć do dyspozycji inny odcinek referencyjny - można sobie wszystkie takie odcinki referencyjne na początek odpowiednio skonfigurować i nazwać. Ja mam tylko sześć takich odcinków referencyjnych - dwa dla obiektywu mikroskopu o powiększeniu 100 (przy dwóch różnych zoomach aparatu fotograficznego), dwa dla obiektywu mikroskopu o powiększeniu 40 (i tu tak samo: przy dwóch różnych zoomach aparatu fotograficznego) i dwa dla obiektywu mikroskopu o powiększeniu 10 (analogicznie do tych pierwszych: przy dwóch różnych zoomach aparatu fotograficznego) - zresztą, korzystam właściwie najczęściej tylko z dwóch odcinków referencyjnych.
3)
Aby przeprowadzić pomiar kontrolny, trzeba wiedzieć, jaka jest długość kontrolna - najlepiej zmierzyć przez okular dokładnie dłuższy odcinek, który potem posłuży nam na zdjęciu jako odcinek referencyjny (kontrolny). Pod spodem zrobiłem przykład pomiaru pomiędzy odległymi zarodnikami - w tym wypadku zmierzyłem okularem pomiarowym 61,7 µm. Zarodniki nie mogą jednak pływać, ponieważ po pomiarze przez okular i jeszcze przed zrobieniem fotografii mogą się przesunąć i sfałszować pomiar kontrolny (a który nam potem przez lata powinien służyć...). Na zrobionym zdjęciu klikamy więc teraz na początek i koniec odcinka wcześniej zmierzonego (lub znanego) - pokazuje się menu "Längenangabe und Einheit", do którego wprowadzamy dane: długość odcinka referencyjnego i odpowiednią nazwę.
4)
Po kliknięciu na "Messung durchführen" zapisujemy ewentualnie kolejne odcinki referencyjne. Kolejność jest zawsze taka sama: klik na "Messung durchführen", klik na początek odcinka referencyjnego, klik na koniec odcinka referencyjnego, wpis długości i nazwy. Jeśli dotarliśmy do tego miejsca, wtedy reszta to już tylko przyjemna zabawa!
5)
Dotychczasowe kroki były wymagane przy pierwszym starcie programu. Pod spodem kolejność przy normalnych pomiarach na fotografiach - te kroki są już całkiem trywialne, tutaj przykład pomiaru zarodników borowika ponurego (Boletus luridus):
- otwieramy fotografię mikroskopową i nastawiamy dowolny zoom (o samej góry po prawej)
- mierzymy parami: długość, szerokość, długość, szerokość i.t.d.
- pomiary są pokazane bezpośrednio na fotografii i mogą być zapisane zarówno jako plik zdjęciowy jak i tabela pomiarowa tekstowa:
6)
Jeśli potrzebujemy nasze pomiary jako tabelę, wtedy klikamy na ikonę "zapisać do pliku" - czwarta ikonka od prawej - wtedy koniecznie na końcu nazwy wpisać ".txt", aby plik otworzył się automatycznie po zapisaniu!. Jeśli chcemy zapisać tę pomiarową fotografię, wtedy korzystamy z drugiej ikonki od lewej strony "zapisać zdjęcie" - wszystkie funkcje są zresztą opisane na samym dole. W tym przykładzie możemy odczytać:
ilość pomiarów = 11
długość średnia = 11,32 µm
szerokość średnia = 6,08 µm
długość minimalna = 9,37 µm
długość maksymalna = 12,32 µm
szerokość minimalna = 5,6 µm
szerokość maksymalna = 6,41 µm
7)
Tutaj opis funkcji programu:
8)
Program ten ma jeszcze kilka innych funkcji, np. karta "Messwerte" z tabelarycznie przedstawionymi pomiarami, karta "Einstellungen" z możliwością zmiany grubości linii pomiarowej. "Massstabsbalken im Batchbetrieb" nie próbowałem...
Serdeczne pozdrowienia, Artur.
